The protective effects of vitamin E and C against oxidative stress induced by sulfasalazine in the testis of male adult rats

زمینه و هدف: سولفاسالازین دارویی است که در درمان برخی بیماری های التهابی از جمله بیماری های التهابی روده برای طولانی مدت به بیمار تجویز می شود. مصرف این دارو موجب یک سری اثرات جانبی از جمله ایجاد عقیمی در مردان می گردد. بنابراین در این مطالعه نقش ویتامین های E و C در پیشگیری از اثرات سولفاسالازین بر اسپرماتوژنز موش های صحرایی نر مورد مطالعه قرار گرفت. مواد و روش ها: موشهای نر بالغ ۱۵۰ - ۲۰۰ (گرم) از نژاد ویستار به پنج گروه ۸ تایی تقسیم شدند. (گروه کنترل و چهار گروه تجربی). موشها در گروه های تجربی ۱، ۲، ۳ و ۴ روزانه به مدت ۱۴ روز متوالی سولفاسالازین (mg/kg ۶۰۰) از طریق گاواژ دریافت کردند. همچنین در این مدت مو شهای گرو ه تجربی ۲ علاوه بر سولفاسالازین روزانه ویتامین C و گروه تجربی ۳ روزانه mg/kg ۲۰۰ ویتامین E و گروه تجربی ۴ روزانه mg/kg ۲۰ ویتامین C بعلاوه mg/kg ۲۰۰ ویتامین E از طریق گاواژ دریافت کردند. موشهای گروه کنترل فقط غذای معمول و آب دریافت نمودند. در پایان این دوره وزن بدن و نسبت وزن بیضه ها به وزن بدن اندازهگیری شد. همچنین، شمارش اسپرم، درصد اسپرمهای زنده، مورفولوژی اسپرمها، درصد تحرک اسپرمها، کیفیت کروماتین، تولید روزانه اسپرم، مورفولوژی اسپرمها، غلظت بافتی آنزیم مالون دی آلدهید اندازهگیری شد و همچنین بررسی بافت شناسی با میکروسکوپ نوری بر روی مقاطع بافتی بیضه انجام گردید. در پایان، نتایج توسط تستهای آماری واریانس یک طرفه و دانکن در سطح p<۰.۰۵ مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج: نتایج نشان می دهد که مصرف سولفاسالازین بر وزن بدن، نسبت وزن بیضه به وزن بدن و غلظت سرمی هورمون تستوسترون اثر نداشته و کاهش معنی داری دیده نشد، در حالی که بر روی سایر پارامترها شامل تحرک اسپرم، مورفولوژی اسپرم و سلولهای بافت بیضه اثر گذاشته است و به اصطلاح کاهش معنی داری در سطح p<۰.۰۵ ایجاد کرد. بیشترین اثر در گروه دریافت کننده ترکیب ویتامین های E و C مشاهده گردید. ولی باعث کاهش معنی داری بر روی سایر پارامترها از قبیل شمارش اسپرم، درصد اسپرهای زنده، کیفیت کروماتین، تولید روزانه اسپرم و غلظت بافتی آنزیم مالون دی آلدهید شده است. بحث و نتیجه گیری: نتیجه این مطالعه نشان می دهد که سولفاسالازین با افزایش استرس اکسیداتیو موجب اختلال در فرآیند اسپرماتوژنز می شود و ویتامینهای E و C با کاهش استرس اکسیداتیو موجب جلوگیری از آثار مخرب سولفاسالازین بر اسپرماتوژنز می گردد.

Keywords:

sulfasalazine , vitamin E and C , spermatogenesis , سولفاسالازین , ویتامین های E , C , اسپرماتوژنز