ساختار دوبعدی سرعت امواج برشی در پوسته و گوشته بالایی البرز شرقی

کمربند کوهستانی البرز واقع در شمال ایران، به عنوان یک ناحیه فعال زمین ساختی و لرزه خیز شناخته می شود که تعیین ساختار سرعت این ناحیه به منظور تفسیر فعالیت های زمین ساختی حائز اهمیت است. در این پژوهش با استفاده از ۱۲ ایستگاه لرزه نگاری در البرز شرقی، براساس روش وارون سازی همزمان تابع گیرنده موج P و منحنی های پاشش امواج ریلی، ساختار یک بعدی سرعت موج برشی در محدوده هر ایستگاه و نیز ساختار دو بعدی آن در طول دو پروفایل (یکی در راستای روند شرق البرز و دیگری عمود بر این روند) تعیین می شود. طبق نتایج به دست آمده، عمق موهو و مرز لیتوسفر-استنوسفر در این ناحیه به ترتیب ۲±۴۷ و ۶±۸۶ کیلومتر است. همچنین طبق ساختارهای دوبعدی سرعت موج برشی، یک لایه آنومالی پرسرعت در گستره عمقی ۱۲۰ تا ۱۸۰ کیلومتر مطابق با زیرراندگی خزر به زیر البرز مشاهده می شود. با توجه به توپوگرافی سطحی البرز شرقی، ضخامت پوسته در این ناحیه جبران کننده ارتفاعات کوهستانی در مقیاس پریودبلند است و در عین حال وجود لایه آنومالی سرعت بالا در زیر لیتوسفر، توجیه کننده توپوگرافی سطحی در مقیاس پریودکوتاه است.

Keywords:

البرز شرقی , پوسته و لیتوسفر , توابع گیرنده موج P , ساختار سرعت موج برشی , منحنی های پاشش امواج ریلی