تحلیل همدیدی رخداد حفره های کوچک ازن در منطقه ایران مرکزی (اصفهان)

این تحقیق با بهره گیری از داده های روزانه ازن پوشن سپهر روی اصفهان که از طریق سنجنده های زمینی بروئر و ماهواره TOMS و OMI از سال ۲۰۰۱ تا ۲۰۱۱ اندازه گیری شده، جهت شناسایی و مطالعه شدیدترین رخداد کاهش ازن (حفره کوچک ازن) بکار گرفته شد. با بکارگیری آستانه منفی دوبرابر انحراف معیار ماهانه، ۲۵ رخداد حفره کوچک ازن در طول دوره مورد مطالعه نمایان شد که بیشترین تمرکز آنها با شانزده و هفت مورد به ترتیب در پاییز و زمستان اتفاق افتاده است. دامنه ناهنجاری منفی آنها نیز از عمق ۲۴% در زمستان تا ۶% در تابستان در نوسان بوده است. این بررسی نشان داد که در مواقع شکل گیری حفره های کوچک ازن، ارتفاع وردایست (TH) به تراز بالاتر جو هدایت شده و همزمان دما و فشار آن نسبت به میانگین درازمدت کاهش محسوسی می یابد. نقشه های سطوح زمین پتانسیل در ناحیه وردسپهر بالایی و پوشن سپهر پایینی (UTLS) مرتبط با دو حادثه کاهش شدید ازن روی فلات ایران، پشته عمیقی را روی شمالغربی اروپا که با فرودی در شرق دریای مدیترانه همراهی داشته نشان داده است. علاوه بر الگوی همدیدی مشاهده شده در ناحیه UTLS روی فلات مرکزی ایران که موجب تسهیل در وزش افقی هوای ازن کم از منشا عرض های جنب حاره (حادثه ۷ ژانویه ۲۰۰۲) و عرض های بالا (حادثه ۱۶ اکتبر ۲۰۱۱) شده است، می توان به عامل دینامیک دوم که با صعود محلی سطوح هم آنتروپی موجب تشدید کاهش ازن پوشن سپهر می شود همزمان برای شکل گیری چنین رخدادهایی مهم قلمداد نمود.

Keywords:

ایران مرکزی , ستون کلی ازن , حفره کوچک ازن , ارتفاع وردایست