استفاده از لومینسانس برانگیخته با نور به منظور تعیین نرخ لغزش بخشی از گسل Har-Us-Nuur

لومینسانس برانگیخته با نور یکی از روش های مهم سن یابی مطلق مواد معدنی در عصر حاضر است. این روش در بررسی زمین لرزه های دیرین و فعالیت های زمین ساختی به ویژه در مناطق خشک و نیمه خشک نقش کلیدی دارد. با استفاده از این روش آخرین حادثه نورخوردگی رسوبات سن یابی می شود. با توجه به آنکه مغولستان دارای آب و هوای خشک است، روش لومینسانس در محاسبه سن رسوبات این منطقه مفید خواهد بود. رشته کوه های آلتایی در غرب مغولستان قرار دارد. زمین ریخت شناسی جوان مغولستان و لرزه خیزی ناشی از برخورد صفحه های هند- اوراسیا در بخش غربی مغولستان بیان کننده ضرورت محاسبه نرخ لغزش در راستای این رشته کوه، به منظور بررسی فعالیت زمین ساختی و تحلیل خطر لرزه ای است. گسل Har-Us-Nuur یکی از گسل های مهم موجود در حاشیه شرقی این رشته کوه و در مجاورت فروافتادگی دریاچه بزرگ (Depression of Great Lake) در غرب مغولستان قرار دارد. این گسل، گسلی فعال و راستالغز راست بر است که ممکن است سرچشمه زمین لرزه هایی با بزرگی زیاد باشد. هدف این مقاله، برآورد میزان نرخ لغزش این گسل با استفاده از روش OSL است. برای تعیین میزان نرخ لغزش، دو بادزن آبرفتی A۲ و F۱ که با این گسل بریده شده اند، انتخاب شد. جابه جایی ایجاد شده از آنها با بررسی تصاویر ماهواره ای وDifferential GPS برای بادزن A۲، m۴۰ ± ۱۳۰ و برای بادزن F۱، m۱۰ ± ۱۵ اندازه گیری شد. با استفاده از سن یابی به روش OSL، برای دو نمونه A۲a, A۲b مربوط به سطح بادزنی A۲، و برای سطح بادزنی F۱ به ترتیب سن دفن ۷۲/۷ ± ۸۹/۱۸، ۸۳/۱۱ ± ۲۸/۲۶ و ۰۲/۳ ± ۴۷/۷ هزار سال به دست آمد و با درنظر گرفتن میزان جابه جایی، نرخ لغزش برای بادزن A۲ و F۱ به ترتیب بین ۶۸/۸ - ۴۸/۳ و ۲۳/۳- ۷۹/۰ میلی متر بر سال برآورد شد.

Keywords:

لومینسانس برانگیخته با نور (OSL) , مغولستان , نرخ لغزش