روش بازنگری شده خودهمبستگی مکانی برای ارزیابی سرعت موج برشی

از ثبت ارتعاشات محیطی یا میکروترمورها در سطح زمین می توان اطلاعات با ارزشی درباره ساختار یک بعدی خاک به دست آورد. با فرض اینکه قسمت اعظم ارتعاشات محیطی را امواج سطحی تشکیل می دهند، با استفاده از خصوصیات پاشندگی امواج سطحی امکان بازیابی سرعت موج برشی به صورت تابعی از عمق میسر می شود. بررسی میکروترمورها در بازیابی سرعت موج برشی بر مبنای ثبت هم زمان آنها در آرایه ای از گیرنده ها دارای دو مرحله کلی استخراج منحنی پاشندگی (خودهمبستگی) از سیگنال های ثبت شده و وارون سازی آن برای به دست آوردن نیم رخ سرعتی است. معمولا میکروترمورها با چندین آرایه با ابعاد گوناگون ثبت می شوند تا از آن منحنی های طیفی در باند بسامدی وسیعی به دست آید. روش های متفاوتی برای پردازش سیگنال های ثبت شده وجود دارد؛ در این مقاله به منظور پیدا کردن نتایج قابل اعتمادی از تحلیل میکروترمورها در ساختار کم عمق با استفاده از نگاشت های مولفه قائم میکروترمورهای ثبت شده در یک آرایه، ضرایب همبستگی با استفاده از روش های MSPAC و یک مدل جدید، که آن را روش بازنگری شده SPAC نامیده ایم، محاسبه شده است. هر دو روش مبتنی بر در نظر گرفتن همبستگی بین کلیه جفت ایستگاه های موجود در آرایه هستند و تنها تفاوت آنها این است که در مدل بازنگری شده روی همه همبستگی های حاصل از همه ایستگاه ها میانگین گیری می شود درحالی که در روش MSPAC جفت ایستگاه های دارای فواصل بین ایستگاهی مشابه در حلقه هایی دسته بندی می شوند. پس از استخراج ضرایب خودهمبستگی در هر دو مدل، با وارون سازی ضرایب به دست آمده نیمرخ های سرعت موج برشی حاصل از هریک از مدل ها بدست آمده است. تحلیل نتایج نشان می دهد که هر دو روش مطابقت خوبی با شرایط زیر ساختگاه دارند، ولی نیم رخ سرعت موج برشی حاصل از مدل بازبینی شده در اعماق کمتر از ۱۰ متر، دقت بیشتری نسبت به مدل MSPAC دارد.

Keywords:

ارتعاشات لرزه ای محیطی , امواج رایلی , تهران , خودهمبستگی مکانی , ساختار سرعتی موج برشی , وارون سازی