برآورد سرعت موج برشی با ترکیب روش های آرایه ای و وارون سازی منحنی های بیضی واری در ساختگاهی در جنوب شهر تهران

گستره تهران به علت قرار گرفتن در نزدیکی گسل های فعال در معرض تجربه زمین لرزه های بزرگ (با بزرگی های بیش از ۷) است؛ به همین علت شناسایی لایه های زمین به منظور تعیین میزان تقویت امواج زلزله با اهمیت است. تحقیقات صورت گرفته روی اثرات زمین شناسی محلی بر جنبش زمین ناشی از زمین لرزه در تهران با استفاده از روش هایی نظیر محاسبه تابع انتقال یک بعدی SH و همچنین روش های تجربی مبتنی بر ثبت ارتعاشات زمینه و رویداد زمین لرزه ها منجر به نتایج کاملا متفاوت و غیرمنتظره ای شده است. با فرض وجود لایه ای با سرعت موج برشی معادل ۷۰۰ متر بر ثانیه به منزله سنگ بستر لرزه ای، تابع انتقال یک بعدی SH در محدوده بسامدهای بیش از ۲ هرتز، میزان تقویت را بسیارکوچک پیش بینی می کند درحالی که روش نسبت طیفی وابسته به ساختگاه مرجع، میزان تقویت را در محدوده بسامدی ۳/۰ تا ۸ هرتز، هشت برابر و بسیار قابل توجه نشان می دهد. این تناقض را ممکن است با فرض قرار گرفتن لایه های رسوبی ضخیم و سست که روی سنگ بستر سخت واقع شده اند توجیه کرد. در این تحقیق برای تعیین حدود سرعت موج برشی در اعماق زیاد از منحنی های پاشش امواج ریلی با به کارگیری روش های آرایه ایSPAC و FK استفاده شده است و منحنی های بیضی واری (Ellipticity)امواج ریلی با استفاده از روش هایی که اخیرا بر پایه تجزیه موجک از میدان موج زمینه عرضه شده است، استخراج شده اند. سپس، وارون سازی دو منحنی پاشش و بیضی واری به طور هم زمان برای به دست آوردن مدل سرعت موج برشی صورت گرفته است. در این مقاله نتایج حاصل از تحقیقات در ساختگاهی واقع در جنوب شهر تهران که بر رسوبات نسبتا نرم واقع شده است، عرضه می شود. براساس مطالعات صورت گرفته، عمق سنگ بستر در این ساختگاه مابین ۷۰۰ تا ۱۲۰۰ متر برآورد می شود.

Keywords:

امواج ریلی , جنوب تهران , روش های آرایه ای مبتنی بر امواج زمینه , ساختار سرعت موج برشی , منحنی های بیضی واری