سنگ شناسی و محیط تکتونوماگمایی گرانیتویید ذرتی، جنوب باختری بیرجند (خاور بلوک لوت)

توده گرانیتوییدی ذرتی در حاشیه خاوری بلوک لوت برونزد دارد. این توده شامل تونالیت بیوتیت دار و سینوگرانیت- آلکالی فلدسپار گرانیت به همراه گرانودیوریت های پورفیروییدی بیوتیت و تورمالین دار، گرانیت، انکلاوهای آذرین و رسوبی دگرگون شده، رگه ها و دایک های فلسیک است. کوارتز، پلاژیوکلاز، میکروکلین، ارتوز، بیوتیت، مسکوویت و تورمالین از کانی های سازنده این توده هستند. این توده آذرین درونی از نوع کالک آلکالن پتاسیم بالا، پرآلومینوس و از گرانیت های نوع S است. نمودارهای عنصرهای فرعی و خاکی کمیاب دست کم دو روند را نشان می دهند که احتمالا نشان دهنده خاستگاه متفاوتی برای واحدهای سنگی مختلف این توده است. سنگ های سازنده این گرانیتویید از عنصرهایی مانند Rb، Th، U، K و Pb غنی شدگی و از عنصرهایی مانند Nb، Sr، P، Ti و Zr تهی شدگی نشان می دهند. این ویژگی ها از نشانه های دخالت پوسته در پیدایش ماگماهای پهنه های برخوردی به شمار می روند. واحدهای گرانودیوریت پورفیروییدی تورمالین دار و سینوگرانیت تا آلکالی فلدسپار گرانیت از ذوب سنگ مادری متاپلیتی و غنی از رس با خاستگاه پوسته بالایی و بی دخالت گوشته به کمک آبزدایی مسکوویت و در یک کمان برخوردی پدید آمده اند. واحدهای گرانودیوریت پورفیروییدی بیوتیت دار به همراه گرانیت، تونالیت بیوتیت دار و انکلاوهای آن پیامد ذوب سنگ مادری متاگری وکی و فقیر از رس با خاستگاه پوسته بالایی و بی دخالت گوشته به کمک آبزدایی بیوتیت و محیط زمین ساختی به ترتیب برخوردی و پسابرخوردی بوده اند. نمودارهای تعیین فشار و دما نشان دهنده فشار آب ۵≥ کیلوبار و دمای ۶۵۰ تا ۷۰۰ درجه سانتیگراد برای گرانودیوریت های پورفیروییدی بیوتیت و تورمالین دار و سینوگرانیت تا آلکالی فلدسپار گرانیت و دمای ۷۷۵ درجه سانتیگراد برای گرانیت، تونالیت های بیوتیت دار و انکلاوهای آن هستند.

Keywords:

گرانیتویید نوع S , جایگاه برخوردی و پسا برخوردی , ذرتی , جنوب باختری بیرجند , بلوک لوت