بررسی تطبیقی دیدگاه اشاعره و ملاصدرا در نحوه فاعلیت الهی و غیرالهی با توجه به قاعده: «لاموثر فی الوجود الا الله»

Publish Year: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 44

This Paper With 27 Page And PDF Format Ready To Download

  • Certificate
  • من نویسنده این مقاله هستم

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این Paper:

شناسه ملی سند علمی:

JR_ORJ-12-23_010

تاریخ نمایه سازی: 13 آبان 1402

Abstract:

در تبیین نحوه فاعلیت الهی و غیرالهی، قاعده «لاموثر فی الوجود الا الله» مورد پذیرش و تاکید اشاعره و ملاصدرا است. لکن هر کدام، تفسیری متفاوت از این قاعده ارائه کرده­اند. در این مقاله با روش توصیفی – تحلیلی – انتقادی، با بررسی تطبیقی میان این دو دیدگاه درپی­فهم پاسخ به ­این سوال هستیم که تبیین، مبانی و لوازم دو دیدگاه از فاعلیت الهی و غیرالهی برپایه قاعده مزبور چیست؟ اشاعره بر اساس این قاعده، هرگونه علیت و تاثیر و تاثر را در میان فاعل­های غیر الهی انکار کرده­اند و فقط فاعلیت مستقیم الهی را برای همه افعال می­پذیرند. اما ملاصدرا بر اساس مبانی­ فلسفی خود در حکمت متعالیه، ضمن اثبات فاعلیت قریب الهی برای تمامی افعال، نقشی را نیز برای فاعل­های غیرالهی در افعال می­پذیرد و گونه­ای از تاثیر و تاثر در میان مخلوقات را اثبات می­کند. هر دو دیدگاه دارای اشتراکات و افتراقاتی هستند و هیچ­یک از آن دو خالی از اشکال به­نظر نرسید. با این­حال به­نظر می­رسد از میان تبیین­های متعدد و مختلفی که از دیدگاه ملاصدرا ارائه شده است، تبیینی که ملاعلی مدرس از آن ارائه کرده، تا حد زیادی پیراسته از اشکالات می­گردد.

Keywords:

اشاعره , ملاصدرا , فاعلیت الهی , فاعلیت غیرالهی , قاعده: «لاموثر فی الوجود الا الله»

Authors

یحیی نورمحمدی نجف آبادی

عضو هیات علمی و استادیار دانشگاه ملی ملایر

مراجع و منابع این Paper:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :
  • The Holy Quran ...
  • Aboudit. A, an introduction to Nizam Hekmat Sadraei. Tehran: Samt, ...
  • Aboudit. A, an introduction to Nizam Hekmat Sadraei. Tehran: Samt, ...
  • Aristotle, Metaphysics. Sharafuddin Khorasani. Tehran: Nash Govtar. ۴th editio; .۲۰۰۶. ...
  • Ash'ari. A, Islamic essays and differences between Muslims, Franz-Steiner. Germany-Wiesbaden: ...
  • Avicenna. H, Ibn Sina's Epistles. Qom: Bidar Publications; ۱۹۷۹. Arabic ...
  • Avicenna. H, Ayoun Al-Hakmeh. Beirut: Dar al-Qalam, ۲nd edition; ۱۹۸۰. ...
  • Barati. M, "Examination of the Ash'are interpretation of the theory ...
  • Eji. Sh, Description of Attitudes, Al-Sharif al-Razi. Qom: first edition; ...
  • Ghazali. A, Al-Economics of Belief, Dar al-Kitab al-Alamiya. Beirut: first ...
  • Ghazali. A, Tahaft Al-Falasafeh, Dar and Maktaba Al-Hilal. Beirut: first ...
  • Ghoshchi. F, description of abstraction. Bi na; ۱۹۳۲. Arabic ...
  • Hosseini Tousi's interest. S, "Causality from the perspective of Ash'era, ...
  • Kakaei. Q, "Tawheed verbs from the perspective of Ash'are and ...
  • Marashi. Gh, Ahqaq al-Haq and Izhaq al-Batil, School of Ayatollah ...
  • Mohagheq Damad M and Aghamohammedreza. M, "Criticism and investigation of ...
  • Mulla Sadra. M, Al-Hikma al-Muttaaliyyah fi al-Isfar al-Araba al-Aqliyyah. Darahiya ...
  • Mulla Sadra. M, Philosophical Essays Collection. Tehran: Hekmat Sadra Foundation; ...
  • Muzaffar. M, Dalai al-Sadeq, Al-Al-Bayt Institute (AS). Qom: first edition; ...
  • Nafisi. N, "Tawheed verbs in transcendental wisdom". Khordname-Sadra magazine, number ...
  • Razi. F, Al-Massal, Dar al-Razi. Oman: first edition; ۱۹۹۰. Arabic ...
  • Sabz Ali. Gh, "Tawheed verbs from the perspective of Sadr ...
  • Sobhani. J, Lectures on Theolog., Ali Rabbani Golpayegani Talchis. Qom: ...
  • Sohravardi. Sh, Sheikh Ashraq's collection of works. Tehran: Institute of ...
  • Tabatabaei. M, Commentary on transcendental wisdom. stone printing; Bita .Arabic ...
  • Taftazani. S, Sharh al-Aqeed al-Nafsiyyah, al-Azhariya Al-Alkaliyat School. Cairo: first ...
  • Tusi. N, Basis of quotation. Tehran: University of Tehran, ۳rd ...
  • Tusi and others. N, Words of Al-Muhaqqin. Qom: Bina, second ...
  • Tusi. M, Description of Abstraction of Beliefs, Commentary: Ali bin ...
  • Zenouzi. A, Badai al-Hakm. Tehran: Al-Zahra; ۱۹۹۷. Arabic ...
  • نمایش کامل مراجع