بررسی تنوع ژنتیکی ژنوتیپ های گونه Agropyron intermedium با استفاده از نشانگرهای ISSR و پروتئین های محلول برگ

مقدمه: تنوع ژنتیکی در جوامع گیاهی، پایه و اساس برنامه های اصلاحی می باشد؛ به‎طوریکه در روش های متداول اصلاحی، جمعیت های مطلوب از داخل یک توده دارای تنوع ژنتیکی، انتخاب می گردد.مواد و روش ها: تنوع ژنتیکی ۱۳ ژنوتیپ از گونه Agropyron intermedium با استفاده از نشانگر ISSR و پروتئین های محلول برگ در آزمایشگاه زیست فناوری مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمانشاه در سال ۱۳۹۹ مورد بررسی قرار گرفت.یافته ها: بر اساس نتایج تجزیه مولکولی داده های پروتئین، تعداد ۱۵ باند مشاهده شد که فقط در چهار باند از آن‎ها، چند شکلی مشاهده شد. بیشترین تعداد باند، مربوط به ژنوتیپ ۱۲G با ۱۵ باند و کمترین آن، مربوط به ژنوتیپ های ۴G و ۵G با ۱۱ باند بود. در مجموع، پروتئین های برگ توانایی تفکیک درون گونه ای مناسبی نداشتند. با این حال، با توجه به ماتریس تشابه و تجزیه خوشه ای برای پروتئین های محلول برگ، ژنوتیپ ها در سه گروه قرار گرفتند. گروه اول شامل ژنوتیپ های ۴G، ۵G، ۹G و ۱۱G بود. گروه دوم را ژنوتیپ های ۱G، ۲G، ۳G، ۶G، ۱۰G و ۱۲G تشکیل دادند و در نهایت گروه سوم شامل ژنوتیپ های ۷G، ۸G و ۱۳G بود. ژنوتیپ های گروه اول بیشترین فاصله ژنتیکی را با ژنوتیپ های گروه دوم داشتند. آغازگرهای ISSR در مجموع توانستند ۸۶ باند تولید کنند که از این تعداد، ۱۰ باند یک شکل مشاهده شد و سایر باندها چندشکل بودند. میانگین تعداد باند تولید شده توسط هر آغازگر برای ۱۳ ژنوتیپ برابر ۱۷/۷ بود. آغازگرهای IS۱۱، IS۱۲ و IS۱۴ بیشترین تعداد باند (۱۰ باند) و آغازگرهای IS۳، IS۹ و IS۱۵ کمترین تعداد باند (۵ باند) را نشان دادند. بر اساس مارکر ISSR، چندشکلی مطلوبی در بین ژنوتیپ ها مشاهده شد و آغازگرهای IS۳، IS۵، IS۹، IS۱۰، IS۱۱ و IS۱۴ به عنوان آغازگرهای مناسب جهت بررسی های تنوع درون گونه ای در Ag. intermedium، تعیین شدند. با توجه به تجزیه خوشه ای بر اساس داده های حاصل از آغازگرهای ISSR، ژنوتیپ ها در سه گروه قرار گرفتند. گروه اول شامل ژنوتیپ های ۱G، ۲G، ۳G و ۵G بود. متوسط ضریب تشابه برای ژنوتیپ های این گروه برابر ۶۶۷/۰ بود. ژنوتیپ های ۹G، ۱۱G، ۱۲G و ۱۳G در گروه دوم قرار گرفتند که متوسط ضریب تشابه برای این سه ژنوتیپ برابر ۶۵۶/۰ بود. گروه سوم شامل ژنوتیپ های ۴G، ۶G، ۷G، ۸G و ۱۰G با متوسط ضریب تشابه ۶۶۰/۰ بود. در مجموع، بر اساس نشانگر ISSR، ژنوتیپ های ۲G و ۵G دارای بیشترین فاصله ژنتیکی با ژنوتیپ های ۶G، ۷G، ۸G و ۱۰G بودند.نتیجه‎گیری: ژنوتیپ های ۷G و ۸G دارای بیشترین فاصله با ژنوتیپ ۵G بودند. از این‎رو، این دو ژنوتیپ به دلیل دارا بودن فاصله ژنتیکی، مواد ژنتیکی مناسبی برای برنامه های اصلاحی و استفاده از هتروزیس به منظور دست یابی به ارقام با ویژگی های برتر بوده و پیشنهاد می گردد از آن‎ها در مطالعات بعدی استفاده گردد.

بررسی تنوع ژنتیکی ژنوتیپ های گونه Agropyron intermedium با استفاده از نشانگرهای ISSR و پروتئین های محلول برگ Keywords:

علف گندمی کرکدار , تنوع ژنتیکی , پروتئین های محلول , نشانگر ISSR