واکنش ژنوتیپ های سه گونه براسیکا به کشت تاخیری در شرایط دیم در منطقه گنبد

به منظور بررسی اثر تاریخ کشت بر ژنوتیپ های سه گونه براسیکا این پژوهش در دو سال زراعی ۸۹-۱۳۸۷ در ایستگاه تحقیقات کشاورزی گنبد اجرا شد. دو ژنوتیپ خردل زراعی Brassica juncea (J-۹۸-۱۰۲/۵۱-۵ و Bard-۱)، دو ژنوتیپ شلغم روغنی Brassica rapa(Rainbow و Candle)، سه ژنوتیپ کلزا Brassica napus (هایولا۴۰۱، شیرآلی و آرجی اس۰۰۳) و ژنوتیپ Select۴ (نسل ۴ تلاقی کلزا و خردل زراعی) ژنوتیپ های مورد استفاده در آزمایش بودند. کاشت در سه آزمایش جداگانه در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال اول در تاریخ های ۲۱ آبان، ۱۹ آذر و ۱۹ دی و در سال دوم در تاریخ های ۲۶ آبان، ۲۸ آذر و ۲۶ دی انجام شد. میانگین دمای هوا در تاریخ های ۲۱ آبان، ۱۹ آذر و ۱۹ دی سال ۱۳۸۷ و تاریخ های ۲۶ آبان، ۲۸ آذر و ۲۶ دی سال دوم به ترتیب برابر ۸، ۶/۱۱، ۵/۵، ۹/۱۳، ۷/۱۴ و ۱۱ درجه سانتی گراد بود. با تاخیر در کاشت عملکرد دانه کاهش یافت. میانگین عملکرد دانه در تاریخ های کاشت اول، دوم و سوم به ترتیب برابر ۲۳۶۲، ۲۲۲۷ و ۱۹۳۹ کیلوگرم در هکتار بود. ژنوتیپ های گونه کلزا، در مقایسه با ژنوتیپ های گونه های خردل زراعی و شلغم روغنی، در اثر تاخیر در کاشت دچار کاهش عملکرد بیشتری شدند. هیبرید هایولا۴۰۱ با تعداد دانه در خورجین و وزن هزار دانه بیشتر، بیشترین عملکرد دانه را داشت. میانگین عملکرد دانه هیبرید هایولا۴۰۱ در تاریخ های کاشت اول، دوم و سوم به ترتیب برابر ۲۸۵۱، ۲۵۲۴ و ۲۱۷۳ کیلوگرم در هکتار بود. نتایج این مطالعه نشان دهنده برتری عملکرد دانه و صفات زراعی ژنوتیپ های گونه کلزا در مقایسه با سایر گونه های جنس براسیکا در شرایط دیم منطقه گنبد بود.

Keywords:

کلزا , خردل زراعی , شلغم روغنی , وزن هزار دانه و عملکرد دانه