روش شناسی علمی در جغرافیای سیاسی

امروزه در جغرافیای سیاسی با نوعی «کثرتگرایی روش شناختی» که ریشه در دو نگرش کلی «تبیینی» و «تفهمی» دارند مواجهیم. پیامد این قضیه، بروز ابهام در جایگاه و هویت علمی جغرافیای سیاسی بوده است. در این راستا دو پرسش اساسی مطرح است؛ نخست آنکه روششناسی معتبر علمی کدام است؟ دوم اینکه، چه موضعی در قبال کثرتگرایی روششناختی در جغرافیای سیاسی میتوان اتخاذ نمود؟ این مقاله در قالب توصیفی-تحلیلی(منطقی) و معرفت شناختی از موضع عقلانیت انتقادی نگاشته شده و نتایج آن نشان میدهد، برخلاف تصور رایج، روششناسی معتبر علمی در جغرافیای سیاسی نه منطبق بر روش پوزیتیویستی سنتی است و نه بر اساس روش شناسیهای تفهمی و فراپوزیتیویستی، بلکه روش معتبر علمی در این زمینه، روش فرضی-استنتاجی به عنوان روش نهایی و واحد علوم تجربی نظیر جغرافیای سیاسی است. با اینحال، روشهای دیگر بنا بر برخی نکات مثبت آنها، صرفا در مرحله گردآوری داده ها مورد استفاده جغرافیای سیاسی قرار میگیرند.

Keywords:

علم تجربی , روش شناسی علمی , رویکردهای تبیینی و تفهمی , روش شناسی فرضی- استنتاجی , جغرافیای سیاسی