ارائه الگویی مبتنی بر ابعاد اقتصاد مدور، تولید پاک و انقلاب صنعتی نسل چهارم برای بهبود بهره وری پایدار صنایع تولیدی
Publish Year: 1402
Type: Journal paper
Language: Persian
View: 248
This Paper With 20 Page And PDF Format Ready To Download
- Certificate
- I'm the author of the paper
Export:
Document National Code:
JR_JQE-20-2_006
Index date: 18 November 2023
ارائه الگویی مبتنی بر ابعاد اقتصاد مدور، تولید پاک و انقلاب صنعتی نسل چهارم برای بهبود بهره وری پایدار صنایع تولیدی abstract
چکیده گسترده معرفی: در عصر جهانی شدن، آگاهی در مورد مسائل پایداری در بین سازمانها به سرعت در حال افزایش است که نیاز بیشتری را جهت اجرای اقدامهای پایدار در زنجیرههای تامین برای کاهش مشکلات اجتماعی، اقتصادی و زیستمحیطی ایجاد میکند. .پایداری توسط کمیسیون جهانی محیطزیست به عنوان توسعهای که نیازهای نسل حاضر را با آگاهی از کمبود منابع طبیعی برآورده سازد، تعریف میگردد. در طول زمان، میزان اهمیتنسبی ابعاد اجتماعی، اقتصادی و زیستمحیطی برای پایداری متفاوت بوده است . مدیریت همه جنبههای پایداری در یک سازمان بدلیل نیاز به تجدید ساختار کلی آن با تمرکز بر اتخاذ فنآوریهای صنایع نسل چهارم، تولید پاک و اقدامای اقتصاد دایرهای امری چالش برانگیز شده است. برای مقابله با چالشهای ناشی از تغییر پارادایم به سمت پایدار، مفهوم اقتصاد مدور در سراسر جهان بسیار مورد توجه قرار گرفته است و به طور فزایندهای به عنوان یک رویکرد نوین برای ایجاد کسب وکار پایدار مطرح شده است. اقتصاد مدور مدلی است که تولید زباله و انتشار آن را کاهش میدهد. دستیابی به منافع اقتصادی، حداقل رساندن تاثیرات زیستمحیطی و افزایش کارایی مصرف منابع از اهداف اصلی اقتصاد دایرهای میباشد. این مفهوم به عنوان الگوی صنعتی جدید و به عنوان راه حلی برای کاهش اثرات منفی ناشی از اقتصاد خطی شده است. این نوع سیستم اقتصادی فرصت خوبی برای کاهش استفاده از مواد اولیه، محافظت از منابع مواد و نیز کاهش اثر کربن میباشد. هدف اصلی آن، تمیز دادن رشد اقتصادی از محدودیتهای منابع طبیعی و تاثیرات اجتماعی است. تولید پاک یکی از مفاهیم نوینی است که چندین استراتژی طراحی زیستمحیطی را ادغام میکند و میتواند به عنوان یک عامل بالقوه در اقتصاد مدور در نظر گرفته شود. تولید پاک بر یکپارچهسازی روابط بین محیط و مدیریت تاکید دارد. در عصر دیجیتالی شدن صنعتی، ارتباط بین صنایع نسل چهارم و اقتصاد مدور، امکان کشف راههای مختلف را فراهم کرده است که از طریق آنها میتوان به اهداف پایداری زیستمحیطی دست یافت. در این تعامل دیجیتالی شدن صنایع به طور فزایندهای نقش تسهیلگر را در تولید پاک بازی میکند. این انقلاب نقش مهمی را در پایداری کسب و کارها بازی میکند. این فناوریها میتوانند با جمعآوری اطلاعات مورد نیاز در زمان واقعی از سیستم تولید هوشمند، برنامههای کارآمد در تخصیص منابع و هماهنگی با تامینکننده در تولید پایدار را امکانپذیر نمایند. عطف به مطالب فوق، صنایع باید تلاشهای خود را برای دستیابی به اهداف پایداری و اتخاذ رویکردهای بدیع در طول اقدام افزایش دهند. لذا، سوال اصلی پژوهش این است: عوامل اقتصاد مدور، تولید پاک و انقلاب صنعتی نسل چهارم موثر در ارزیابی عملکرد پایدار در صنایع غذایی و بهبود بهرهوری آن کدامند؟ و اهمیتنسبی هر یک از آنها چقدر می باشد؟ پژوهش حاضر از جهت تلفیق و توجه همزمان به مولفههای اقتصاد مدور، تولید پاک و انقلاب صنعتی نسل چهارم در عصر دیجیتالی شدن صنایع جهت ارزیابی عملکرد آنها دارای نوآوری است. متدولوژی: پژوهش حاضر به لحاظ هدف، کاربردی و به لحاظ روش و ماهیت، توصیفی- پیمایشی است. قلمرو مکانی پژوهش، صنایع تولیدی فعال در بخش مواد غذایی استان بوشهر است. در ابتدا با روش کتابخانهای و براساس مطالعهی و تحلیل محتوای مبانی نظری و تجربی پژوهش، ابعاد و شاخصها شناسایی گردیدند جامعهآماری این تحقیق را خبرگان و متخصصان صنعتی و دانشگاهی که به لحاظ تجربی و تئوریک با موضوع آشنا بودند، تشکیل دادند. با روش غیرتصادفی هدفمند از نوع قضاوتی تعداد ۸ نفر از آنها به عنوان اعضای نمونه انتخاب شدند. در این بخش، ملاک انتخاب خبرگان، آشنایی تئوریک و تخصصشان در حوزههای محیطگرایی، مدیریت پایدار، انقلاب صنعتی نسل ۴.۰ و اقتصاد مدور بوده است. ابزار جمعآوری دادهها، پرسشنامه محققساخته است. روایی این پرسشنامه با رویکرد تحلیل محتوای صوری و پایایی آن نیز بار روش آلفای کرونباخ با مقدار ۰.۷۰۵ تایید گردید. به منظور تجزیه و تحلیل دادهها از رویکرد تحلیل نسبت ارزیابی وزندهی تدریجی یا سوارا در محیط فازی استفاده گردید. این رویکرد یکی از روشهای تصمیمگیری چند شاخصه جهت وزندهی به شاخصها است. مشخصه اصلی این روش نسبت به سایر روشهای مشابه، توان آن در ارزیابی دقت نظر خبرگان درباره شاخصهای وزن داده شده در طی فرآیند روش، سهولت پیادهسازی و عدم نیاز به حجم مقایسات بالا میباشد. علاوه بر آن، در این روش خبرگان میتوانند با یکدیگر مشورت نمایند که این امر نتایج را نسب به سایر روشها دقیقتر مینماید. یافتهها: به منظور تجزیه و تحلیل دادهها از رویکرد تحلیل نسبت ارزیابی وزندهی تدریجی یا سوارا در محیط فازی استفاده گردید. پس از شناسایی شاخصها، پرسشنامه طراحی و به صورت غیرحضوری در اختیار خبرگان جهت دریافت نظرها قرار داده شد. خبره سوم خبره دوم خبره اول بالا متوسط پایین بالا متوسط پایین بالا متوسط پایین ۱ ۱ ۱ ۱ ۱ ۱ ۱ ۱ ۱ تولید پاک ۰.۶۷ ۰.۵ ۰.۴ ۰.۶۷ ۰.۵ ۰.۴ ۱.۵ ۱ ۰.۶۷ اقتصاد مدور ۰.۴ ۰.۳۳ ۰.۲۹ ۰.۶۷ ۰.۵ ۰.۴ ۰.۶۷ ۰.۵ ۰.۴ صنایع ۴.۰ خبره ششم خبره پنجم خبره چهارم ۱ ۱ ۱ ۱ ۱ ۱ ۱ ۱ ۱ تولید پاک ۱ ۱ ۱ ۰.۴ ۰.۳۳ ۰.۲۹ ۱.۵ ۱ ۰.۶۷ اقتصاد مدور ۰.۴ ۰.۳۳ ۰.۲۹ ۱ ۱ ۱ ۰.۶۷ ۰.۵ ۰.۴ صنایع ۴.۰ خبره هشتم خبره هفتم ۱ ۱ ۱ ۱ ۱ ۱ تولید پاک ۰.۴ ۰.۳۳ ۰.۲۹ ۱.۵ ۱ ۰.۶۷ اقتصاد مدور ۰.۶۷ ۰.۵ ۰.۴ ۰.۶۷ ۰.۵ ۰.۴ صنایع ۴.۰ وزن نهایی ابعاد و شاخصهای عمکلرد پایدار صنایع محاسبه گردید. وزن نهایی شاخص وزن نهایی ابعاد ۰.۰۱۴ اینترنت اشیاء ۰.۲۳ صنایع ۴.۰ ۰.۰۵۸ تکنولوژی دادههای بزرگ ۰.۰۲۳ کارخانه هوشمند و تولید ابری ۰.۰۹۹ تکنولوژی پرینت۳ بعدی ۰.۰۳۵ سیستم روباتیک ۰.۱۶۸ حمایت مدیریت عالی ۰.۳۹ تولید پاک ۰.۱۱۷ مدیریت مصرف انرژی و منابع ۰.۰۴۷ طراحی و بستهبندی سبز ۰.۰۷۴ خرید سبز ۰.۰۳۳ سرمایهگذاری ۰.۳ اقتصاد مدور ۰.۱۳۸ بازیافت ضایعات ۰.۰۸۱ استفاده مجدد از مواد دست دوم ۰.۰۵۱ فروش مواد قابل بازیافت نتیجه: نتایج پژوهش نشان داد تولید پاک و اقتصاد مدور به ترتیب بالاترین اهمیتنسبی را بهبود عمکرد پایدار صنایع تولیدی دارند. گوپتا و همکاران(۲۰۲۱)، در مطالعهی خود بیان داشتند اقتصاد مدور و تولید پاک برجستهترین نقش را در عملکرد پایدار سازمانها دارند که با نتایج این تحقیق همراستا میباشد. همچنین، در بین شاخصها؛ حمایت مدیریت عالی، بازیافت ضایعات، مدیریت مصرف انرژی و منابع و پرینت۳ بعدی بالاترین وزن را دارند. لذا به این عوامل باید بیشتر توجه گردد. اما به این نکته باید توجه داشت که پیادهسازی هر یک از شاخصها، به احتمال زیاد موانع و تضادهای بسیاری دارد؛ بنابراین، پژوهشگران میتوانند در مطالعات بعدی خود این مشکلات را نیز واکاوی نمایند. این میتواند در نتیجه عدم دسترسی به کانال های انتقال و یادگیری فناوری (شامل تقلید به واسطه مشاهده صنایع نسل چهارم، واردات تجهیزات و دانش فنی، ارتباطات علمی و فناورانه با کشورهای پیشرو) باشد از این رو پیشنهاد می شود تا ضمن بررسی مهم ترین تحولات، زیرساخت ها و پیش نیازهای مورد نیاز برای صنایع کشور جهت پیاده سازی تحولات انقلاب صنعتی چهارم تقویت شود. یکی از محدودیتهای این پژوهش میتواند در جمعآوری دادهها با پرسشنامه محققساخته در قالب ابعاد و مفاهیم نوین براساس نظرات خبرگان عنوان گردد. مفروضه اساسی این روش، برابری خبرگان از لحاظ دانش است. از آنجائیکه به طور ناخودآگاه بین خبرگان از حیث آشنایی با مفاهیم این ابعاد یک شکاف دانشی وجود دارد که این میتواند تورش نتیجه را به همراه داشته باشد. لذا، امید است که این محدودیت در تحقیقات دیگر با اتخاذ تدابیر لازم مرتفع گردد.
ارائه الگویی مبتنی بر ابعاد اقتصاد مدور، تولید پاک و انقلاب صنعتی نسل چهارم برای بهبود بهره وری پایدار صنایع تولیدی Keywords:
ارائه الگویی مبتنی بر ابعاد اقتصاد مدور، تولید پاک و انقلاب صنعتی نسل چهارم برای بهبود بهره وری پایدار صنایع تولیدی authors
عبدالکریم حسین پور
استادیار اقتصاد، گروه اقتصاد، دانشکده کسب و کار و اقتصاد، دانشگاه خلیج فارس، بوشهر، ایران
احمد قربان پور
استادیار مدیریت صنعتی، گروه مدیریت، دانشکده کسب و کار و اقتصاد، دانشگاه خلیج فارس، بوشهر، ایران.
مراجع و منابع این Paper:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :