سنگ شناسی و شیمی کانی پریدوتیت های سرپانتینی شده جنوب بوانات (استان فارس)

منطقه مورد بررسی در پهنه زاگرس مرتفع قرار دارد و بخشی از افیولیت نی ریز محسوب می شود. در این منطقه، مجموعه افیولیتی به صورت آمیزه رنگین کوچک شامل چرت های رادیولاریتی و سنگ های پریدوتیتی سرپانتینی شده است. سنگ های پریدوتیتی اغلب از نوع هارزبورژیت به شدت سرپانتینی شده هستند. این سنگ ها دارای الیوین، پیروکسن، سرپانتین و اسپینل هستند که الیوین ها به شدت به سرپانتین و پیروکسن ها به بستیت تبدیل شده اند. از این رو، کانی های گروه سرپانتین بسیار در این سنگ ها دیده می شوند. اسپینل نیز به صورت بی شکل و آمیبی در این سنگ ها یافت می شود. بر اساس شیمی کانی، سرپانتین ها در گستره پایداری هر سه فاز کانیایی لیزاردیت، کریزوتیل و آنتیگوریت و در گستره سرپانتینیت های شبه ریخت قرار دارند و از این رو برآمده از جایگزینی پسرونده الیوین و پیروکسن با سرپانتین ها هستند. همچنین این کانی ها بیشتر در گستره های شبکه الیوین (Ol-mesh) و بستیت کلینوپیروکسن واقع بوده و از این رو ناشی از دگرگونی پسرونده سنگ های هارزبورژیتی و دونیتی هستند. اسپینل ها از نوع کروم اسپینل هستند و در گستره پلوناست قرار دارند. این کروم اسپینل ها از نوع افیولیتی بوده و دارای ماهیت پسماندی هستند. مقادیر پایین TiO۲ و غنی شدگی این اسپینل ها از Cr شبیه اسپینل در هارزبورژیت های جلو قوس است. همچنین این اسپینل ها، افزون بر داشتن مشخصه پریدوتیت های آلپی، در گستره همپوشی پریدوتیت های فرافرورانش با آبیسال نیز قرار می گیرند. بنابراین، پریدوتیت­های سرپانتینی شده مورد بررسی از درجه­های بالای ذوب بخشی (۳۰-۲۵ درصدی) یک گوشته تهی شده و زیر اقیانوسی در یک محیط فرافرورانش - جلو قوس تشکیل شده اند.

Keywords:

High Zagros , Bavanat , ophiolite , serpentinized peridotites , serpentine , spinel. , زاگرس مرتفع , افیولیت , بوانات , پریدوتیت های سرپانتینی شده , سرپانتین , اسپینل.