بررسی جایگاه ژئوپلیتیک انرژی در تامین امنیت ملی ایران از منظر سه رویکرد امنیت‎ملی (گسترش محور، حفظ محور و توسعه محور)

ژئوپلیتیک انرژی ایران در دو بعد ژئواکونومیک و ژئواستراتژیک، قابلیت بالقوه تامین منافع و امنیت ملی کشور را دارا می باشد. در بعد ژئواکونومیک، ایران به عنوان دومین دارنده  نفت و گاز  جهان، ظرفیت تبدیل شدن به یکی از اصلی ترین شرکای انرژی مصرف کنندگان بزرگ نفت و گاز جهان را دارد. در بعد ژئواستراتژیک نیز ایران در موقعیتی قرار دارد که می‎تواند در امنیت انرژی منطقه‎ای و جهانی نقشی محوری ایفا نماید. موارد یاد شده باعث افزایش قدرت ژئوپلیتیک در راستای تامین امنیت ملی کشور می‎گردد. در بین عناصر تعیین کننده سرنوشت کشور ایران، عوارض مثبت و منفی ژئوپلیتیک همواره حضوری پررنگ داشته اند. هم اکنون نیز یکی از مهم‎ترین متغیرهای ژئوپلیتیک موثر بر سرنوشت کشور، متغیر انرژی می باشد و یکی از راه‎هایی که ایران می تواند ضریب امنیت ملی خود را افزایش دهد، توجه به سیاست خارجی مبتنی بر امنیت انرژی است.استدلال اصلی این مقاله که با روشی توصیفی- تحلیلی بررسی گردیده، این است که اگر در سطح تصمیم‎گیری کلان، از بین رویکردهای امنیت ملی کشور یعنی رویکردهای گسترش محور، حفظ محور و توسعه محور، اولویت به رویکرد امنیت ملی توسعه‎ محور برای تعامل بیشتر با نظام جهانی داده شود در آن صورت است که می‎توان از طریق یک دیپلماسی انرژی منسجم و قوی، از ژئوپلیتیک انرژی در راستای توسعه قدرت‎ ملی و تامین امنیت ‎ملی بهره جست.

Keywords:

ژئوپلیتیک انرژی , امنیت انرژی , قدرت ملی , امنیت ‎ملی , ایران