بهینه سازی اثر همزمان تغییر پارامترهای رنگبری بر پایداری اکسایشی، کارایی رنگبری و حفظ ترکیبات ارزشمند روغن ذرت به روش سطح پاسخ (RSM)

یکی از مهمترین مراحل فرایند تصفیه برای روغن­های خوراکی، مرحله­ی رنگبری می­باشد. رنگبری یک فرایند جذب است که شامل استفاده از خاک­­­رس فعال­شده با اسید به منظور حذف اجزای نامطلوب روغن است. بدین­ترتیب بهینه­سازی پارامترهای رنگبری به طور عمده دما، زمان و غلظت خاک­رنگبر به منظور جلوگیری از تغییرات نامطلوب روغن در مراحل بعدی و در طول نگهداری ضروری است. در این تحقیق روغن ذرت انتخاب شد و اثر تغییر پارامترهای رنگبری بر ویژگی­های شیمیایی روغن به منظور بهینه­سازی فرایند موردمطالعه قرار گرفت. برای این منظور اثر زمان (۱۵، ۲۵، ۳۵، ۴۵ و ۵۵ دقیقه)، دما (۸۰، ۹۰، ۱۰۰، ۱۱۰ و۱۲۰ درجه سانتی­گراد) و غلظت خاک­رنگبر (۴/۰، ۶/۰، ۸/۰، ۱ و ۲/۱درصد) با استفاده از طرح آماری سطح پاسخ در ۵ سطح به روش طرح مرکب مرکزی Central Composite Design با هدف کاهش مصرف خاک­رنگبر بررسی شد. اثر پارامترهای رنگبری بر پایداری اکسایشی (عدد پراکسید، عدد آنیسیدین، عدد توتوکس، مقدار اسید چرب آزاد، تست رنسیمت و جذب ویژه در ۲۳۲ نانومتر و  ۲۷۰ نانومتر)، کارایی رنگبری (مقدار کاروتنوئید) و ترکیبات بیواکتیو (مقدار استرول­ها) در روغن ذرت مطالعه گردید. نتایج نشان داد پس از بهینه­سازی بهترین شرایط برای مرحله رنگبری در روغن ذرت به منظور به حداقل­رساندن ناخالصی­ها، حفظ ترکیبات بیواکتیو و حداقل مصرف خاک­رنگبر زمان  ۵۹/۳۵ دقیقه، دمای  ۶۱/۱۰۳ درجه سانتیگراد و غلظت خاک رنگبر ۱ درصد بود که قادر بود ۵۷ درصد انتظارات را برآورده کند. نتایج عملی هیچ اختلاف معناداری با مقادیری که از طریق تئوری بدست آمده­بود نشان نداد و موید این نتایج بود.

Keywords:

Bioactive compounds , Bleaching efficiency , Corn oil , Oxidative stability , Response surface methodology. , ترکیبات بیواکتیو , کارایی رنگبری , روغن ذرت , پایداری اکسایشی , روش سطح پاسخ