مروری بر آفلاتوکسین در پسته و راهبردهای مهار آن

مرادی م. و فانی س. ر. ۱۳۹۷. مروری بر آفلاتوکسین در پسته و راهبردهای کاهش آن. دانش بیماری شناسی گیاهی ۷(۲): ۳۳-۲۲. DOI: ۱۰.۲۹۸۲/PPS.۷.۲.۲۲   آلودگی پسته به آفلاتوکسین، یک چالش بهداشتی است که ارزش اقتصادی بزرگ ترین محصول صادراتی غیرنفتی کشور را می­تواند تحت تاثیر قرار ­دهد. این زهرابه ی بالقوه سرطان زای کبد، توسط برخی گونه های قارچ Aspergillus به ویژه Aspergillus flavus تحت شرایط ویژه، در طول مدت تشکیل میوه، در مرحله برداشت، حمل و نقل و انبارداری ممکن است تولید شود. عامل کلیدی در بروز آلودگی پسته به آفلاتوکسین، قرار گرفتن مغز پسته در معرض آلودگی قارچی در باغ است. این وضعیت با تشکیل پسته های زودخندان و آسیب های مکانیکی ناشی از عوامل زنده و غیرزنده روی می دهد. دما و رطوبت نسبی محیط و میزان رطوبت مغز پسته طی مراحل مختلف تولید و فرآوری پسته، در بروز و اشاعه آلودگی قارچی و افزایش تولید آفلاتوکسین نقش به سزایی دارند. مهار عوامل یادشده با روش های مختلف زراعی، مکانیکی، فیزیکی و بیولوژیک امکان پذیر است. احداث اصولی باغ و رعایت فواصل کاشت، یکنواختی ارقام و در مراحل بعدی، هرس، آبیاری صحیح و اصولی، تغذیه مناسب، برداشت به موقع، فرآوری و انبارداری صحیح می تواند تولید محصولی سالم، بازارپسند و ارزشمند را تضمین نماید. مهارزیستی با استفاده از سویه های غیرتوکسین زای A. flavus و مخمرها نیز راهبردی موفق در کاهش آفلاتوکسین پسته بوده است.

Keywords:

Aspergillus flavus , Pistachio , Mycotoxin , Aspergillus flavus , پسته , زهرابه قارچی