سازش­ پذیری تطبیقی بوم ­شناختی-تشریحی دو گونه گون خاک­ های گچی

گونه Astragalus semnanensis از گون­های خاردار از بخشهSemnanensis  و گونه Astragalus fridae ازگون­های بدون خار از بخشه Incani هستند. این دو گونه انحصاری منطقه گچی غرب سمنان محسوب می­شوند. علاوه­ بر مطالعات اندک صورت­ گرفته درباره ریخت­ شناسی این دوگونه، ارتباط تشریح، پراکنش و سازش­ پذیری آنها با عوامل خاک و ارتفاع مطالعه­ نشده است که مقایسه آن هدف این مطالعه است. در این مطالعه تاثیر ارتفاع و وضعیت فیزیکوشیمیایی خاک بر ویژگی­ های تشریح، ریخت­ شناسی و ریزریخت­ شناسی این دوگونه درقالب تحلیل­ های RDA وCCA  در نرم­ افزارCanoco ۴.۵  و نیز شناسایی گونه ­های گچ­ زی همراه انجام شد. مقایسه تحلیل­ های RDA نشان داد گچ بیشترین تاثیر مثبت را بر فراوانی هردو گونه و ارتفاع تاثیر مثبت بسیاری بر فراوانی گونه fridae .A دارد و بر فراوانی گونه A.semnanensis، که اغلب در ارتفاعات پایین ­تر می­ روید، اثر منفی می­ گذارد. هر دوگونه گچ را در سطح روپوست ریشه نگه می­ دارند و بخشی از گچ واردشده در پارانشیم برگ به­ صورت کریستال­ های سولفات کلسیم تجمیع می ­شوند. سازش­ پذیری سطح برگ به ­صورت کرک ­های متراکم و بلندتر و پایه چسب در A. semnanensis و در fridae A. قطورتر و میان­ چسب است. افزایش غلظت منیزیم، پتاسیم، EC، سدیم و CaCO۳ باعث کاهش فراوانی هردوگونه می­ شود. گونه­ هایی مانند cymosum  Acantholimonو Prunus lycioides همراهی خوبی با جامعه A.semnanensis دارند. گونه ­های Moltkia gypsaceae  و Euphorbia gypsicola نیز همراهی خوبی با Astragalus fridae دارند.

Keywords:

Astragalus fridae , Astragalus semnanensis , ecological factors , gypsophyte , Semnan , اکولوژی , سمنان , گون سمنانی , گون گچی , گیاهان گچ ­زی