برهم کنش میکوریز وزیکولار آرباسکولار با فلز سنگین نیکل و تاثیر آن بر تنش اکسیداتیو در گیاه جو

حضور فلزهای سنگین باعث کاهش رشد گیاهان و نقص عمل­کرد آنها می ­شود. فلزهای سنگین همچنین، موجب القای تشکیل انواع فعال اکسیژن می­شوند و ازاین راه به سلول­ های گیاهی آسیب می­رساند. یکی از راهکارهای اساسی گیاه برای مقابله با آسیب­های ناشی از فلزهای سنگین، راه ­اندازی سیستم پاداکساینده­ است که خود شامل آنتی­ اکسیدان­ های آنزیمی و غیرآنزیمی است. از مهم­ ترین این نوع آنزیم­ ها، سوپراکسید­دیسموتاز است که با تبدیل آنیون سوپراکسید به پراکسید هیدروژن به بقای گیاه کمک می­کند. در ادامه، آنزیم ­های پراکسیداز و کاتالاز با تبدیل پراکسید هیدروژن به آب آن را خنثی می­کند. راهکار دیگر گیاه برای مقابله با فلزهای سنگین، هم­زیستی با قارچ میکوریزی وزیکولار آرباسکولار است. در پژوهش حاضر، بذرهای جو رقم ریحان در دو دسته میکوریزی و غیرمیکوریزی در چهار غلظت صفر، ۱۰۰، ۲۰۰، ۳۰۰ و ۴۰۰ میکروگرم گرم سولفات نیکل آب­دار بر گرم خاک در گلخانه کاشته شدند. پس ­از نمونه­برداری از بخش­های هوایی گیاهان مشخص شد در تیمارهای میکوریزی فعالیت آنزیم­های آنتی­اکسیدان در مقایسه با گیاهان غیرمیکوریزی بیشتر است. همچنین مشخص شد در ریشه گیاهان میکوریزی تجمع فلز نیکل در مقایسه با ریشه گیاهان غیرمیکوریزی بیشتر است که این خود نشان­ دهنده نقش قارچ میکوریز وزیکولار آرباسکولار در ممانعت از انتقال فلزهای سنگین و جلوگیری از آسیب به بخش ­های هوایی گیاه است.

Keywords:

peroxidase , superoxide dismutase , symbiosis , fungi , plant , پراکسیداز , سوپراکسید دیسموتاز , هم زیستی , قارچ , گیاه