شخصیتی با چهار رونوشت: رمزگشایی از ساختار روایی دایره وار در رمان ۱ ۲ ۳ ۴ اثر پل آستر

آخرین رمان پل آستر که در سال ۲۰۱۷م منتشر شده است، با خلق شخصیتی با چهار رونوشت، بار دیگر قدرت او را در آفرینش رمانی تاثیرگذار و درعین حال عجیب و پیچیده به نمایش میگذارد. عنوان غیرمعمول این کتاب، ۱ ۲ ۳ ۴ (چهار، سه، دو، یک) توجه متنقدان زیادی را برانگیخته است؛ اما نقدهای این رمان به روشن کردن پیچیدگی‎های طراحی شده در این روایت پسامدرن کمک چندانی نکرده‎اند. جستار پیش رو برآن است تا ساختار روایی برجسته این اثر را واکاوی کند و با تکیه بر نظریه چندجهانی و جهان‎های ممکن ماری لور رایان، فضای روایی این رمان را مورد بررسی قرار دهد. نتایج این جستار نشان می‎دهد آستر در این رمان نوعی مهندسی روایت در چهار بعد را طراحی کرده است که در آن، دنیای ذهنی شخصیتی به نام فرگوسن در چهار رونوشت ظاهر می­شود. در مهندسی روایت چهارگانه آستر، چندجهانی روایت در چهار شاخه و چهار مسیر پیش می­رود تا ماجراهای زندگی­ چهار فرگوسن را نقل کند. در پایان روایت و با استفاده از پیچشی نهایی، آستر چهارمین فرگوسن را در مقام نویسنده رمانی با نام ۱ ۲ ۳ ۴ قرار می­دهد که ساختار دایره­وار روایت را آشکار می کند. با درک چنین ساختاری، خواننده نقطه صفر روایت (۱.۰) را کشف می­کند و درمی یابد که آستر از چه رو روایت را در این نقطه با ماجرایی شوخی­مانند و بی­ارتباط به داستان اصلی آغاز می کند و به پایان می­رساند. وی با تکیه بر دگرگونی ساختار روایت موفق شده ­است جهت­های متناقض ذهن و هویت نویسنده را به صورت تجسمی ملموس به نمایش بگذارد. چندجهانی روایت و شخصیت در این نقطه صفر نمود می­یابد و بدین سان، ۱ ۲ ۳ ۴ یک فیلم هولوگرافیک چهاروجهی جان می­گیرد تا شخصیت چهارگانه فرگوسن را برای خواننده تصویر کند.

Keywords:

quadripartite character , ۴D narratology , narrative multiverse , postmodern character , possible worlds. , شخصیت چهارگانه , روایت چهاربعدی , روایت چندجهانی , شخصیت پسامدرن , جهان های ممکن