بررسی فون نرم تنان غرب و جنوب استان تهران، ایران

نرم تنان از آفات مهم اکوسیستم های طبیعی و کشاورزی هستند که با تغذیه از قسمت های مختلف برگ، ساقه، گل، جوانه، میوه و ریشه میزبان گیاهی مختلف و ایجاد خوردگی و کاهش بازار پسندی سالانه خسارت زیادی به محصولات کشاورزی و گونه­های گیاهی زیستگاه های مختلف در کشور وارد می نمایند. از طرفی، میزبانان واسط بیماری های انگلی انسان و احشام بوده که در پزشکی و دامپزشکی حائز اهمیت هستند. به این منظور، نمونه ­برداری حلزون­ ها و لیسک­ های مناطق غرب و جنوب استان تهران براساس وضعیت طبیعی، پوشش گیاهی، قرارگیری باغات و مزارع، از خاک یا زیر خاک، زیر سنگ و تنه، مناطق آبی و دیگر مناطق مربوط به زیستگاه حلزون­ ها و لیسک ­ها، در ۹ ایستگاه­ تعیین شده، انجام شد. جمع­ آوری، با استفاده از توری­ های نمونه­ گیری و مستقیم با دست از روی گیاهان، درختچه ­ها و حاشیه رودها صورت گرفت. مجموعا، تعداد ۱۷ گونه متعلق به ۱۲ جنس از ۹ خانواده براساس خصوصیات مورفومتری (شکل، اندازه، نقوش روی صدف، اپرکول، دریچه صدف، راست­گرد یا چپ­گرد بودن صدف، محل قرارگیری سوراخ تنفسی، خط میانه پشتی، موکوس و رنگ آن، اندازه بدن، سوهانک ،خط کلیه و دستگاه تولید مثلی) شناسایی شدند. بیش­ترین و کم­ترین تنوع گونه­ ای در میان نرم ­تنان شناسایی شده به ترتیب با ۱۶ و ۶ گونه مربوط به ایستگاه های ۹ و۲ از غرب و جنوب استان تهران است. بزرگترین خانواده از نظر تنوع گونه ای خانواده Helicidae با پنج گونه Monacha cantiana، Euomphalia pisiformis، Helicella krynickii، Helicella derbentina، Caucasotachea atrolabiata است. همچنین از بین گونه های شناسایی شده مهم ترین گونه از لحاظ پزشکی در انتقال بیماری های انگلی در انسان و دام گونه Lymnaea truncatula است. گونه Monacha cantiana نیز برای اولین بار از ایران گزارش می گردد. تمام نمونه ها همراه با کلیه اطلاعات مکانی و زمانی مربوطه، در موزه بخش تحقیقات جانورشناسی کشاورزی موسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور موجود هستند.

Keywords:

identification , morphology , slug , snail , variation , تنوع , حلزون , ریخت شناسی , شناسایی , لیسک