پیشگیری ثانویه از جرم و انحراف در آموزه های قرآن

طرح مسئله: در الگوی سه مرحله ای پیشگیری از جرم و کجروی، مرحله دوم پیشگیری، متوجه افرادی است که در آستانه بزهکاری قرار دارند و احتمال درگیر شدن آنها در رفتارهای انحرافی بیش از سایر افراد می باشد. شناخت این گروهها و انجام اقدامات بازدارنده نسبت به آنان، هدف پیشگیری ثانویه است. آموزه های دینی نیز، این گروه ها را مورد توجه قرارداده و راهکارهایی به منظور کنترل رفتار آنان ارائه نموده است. هدف این پژوهش، معرفی گروه های در معرض بزهکاری از دیدگاه اسلام و بررسی راهکارهای ارائه شده به منظور بازداشتن آنان از انحراف وکجروی می باشد. روش: این پژوهش با روش تفسیر محتوای متون دینی با استفاده از فنون تفسیر وبراساس نظریه های جرم شناختی، جامعه شناختی و روان شناختی و نیز مدلهای ارائه شده درجرم شناسی پیشگیرانه، انجام گرفته است. متن دینی مورد استفاده در این پژوهش به طور خاص، قرآن کریم بوده است. یافته ها: الف) اسلام توجه ویژه ای به گروههای در معرض بزهکاری و انحراف مانند: نیازمندان، ایتام، زنان بی سرپرست، جوانان و نوجوانان، مصیبت دیده گان و ثروتمندان، داشته است و از راههای مختلف آنها را مورد حمایت مستقیم و غیرمستقیم قرار داده است. ب) حمایت از این اقشار به سه بخش حمایت شناختی و معرفتی، حمایت عاطفی و معنوی و حمایت مادی تقسیم می شود که مجموع آنها می تواند گروه های در معرض انحراف را از نظر فکری، عاطفی و مادی تقویت نموده و توانایی آنها را درسازگاری با شرایط سخت و بحرانی افزایش دهد. نتایج: بررسی آموزه های دینی نشان می دهد که حمایت های فکری و شناختی از اهمیت ویژه ای برخوردار است و چنانچه این گروهها، شناخت صحیحی نسبت به زندگی و اهداف آن داشته باشند و بتوانند حوادث زندگی را درست تفسیر کنند، به راحتی می توانند خود را با موقعیت های سخت، سازگار نموده و این موقعیت ها را به فرصت هایی برای رشد وتعالی خود تبدیل نمایند. حمایت های عاطفی و مالی نیز علاوه براینکه در مواردی ضروری و مقدم بر حمایت های شناختی می باشند، می توانند زمینه تاثیر این حمایت ها را نیز فراهم نمایند.

Keywords:

Cognitive Support , Economic Support , Emotional Support , Secondary Preventions , Supportive Policies , پیشگیری ثانویه , حمایت شناختی , حمایت عاطفی , حمایت مادی , سیاست های حمایتی