زلزله و نیازهای آموزشی افراد دارای معلولیت جسمی حرکتی و گروه های ذی ربط: یک مطالعه کیفی

هدف: افراد دارای معلولیت در بلایا به شدت آسیب پذیرند و مرگ و میر آنان در مقایسه با جمعیت عادی بیشتر است. کاستی در دانش این افراد در مواجهه با بلایا، علاوه بر مشکلات فیزیکی و محدودیت های حرکتی، را می توان یکی از دلایل این آسیب پذیری محسوب کرد. این کاستی می تواند در آمادگی آنان برای حفظ جان در شرایط بحرانی تاثیر منفی بگذارد و موجب پیامدهای ناگوار شود. از این رو، این مطالعه با هدف تبیین نیازهای آموزشی افراد دارای معلولیت جسمی حرکتی و گروه های ذی ربط با در نظر گرفتن دیدگاه های خود این افراد انجام گرفت. روش بررسی: مطالعه حاضر به روش کیفی انجام گرفت. مشارکت کنندگان از میان افراد دارای معلولیت جسمی حرکتی دارای تجربه مواجهه با زلزله، باسواد و در رده سنی ۱۸ تا ۶۰ سال، از طریق نمونه گیری هدفمند به دو روش نمونه گیری با حداکثر تنوع و گلوله برفی انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از مصاحبه نیمه ساختار یافته استفاده شد و اشباع داده ها با ورود هجده فرد واجد شرایط به مطالعه صورت پذیرفت. برای تحلیل داده ها، روش تحلیل مضمون و برای سازمان دهی داده ها نرم افزار MAXQDA نسخه ۱۰، به کار گرفته شد. یافته ها: مشارکت کنندگان در پژوهش، آموزش را امری ضروری جهت ارتقای آمادگی در مواجهه با زلزله می دانستند و نیازهای آموزشی آنان در دو مقوله اصلی نیازهای آموزشی افراد دارای معلولیت جسمی حرکتی و نیازهای آموزشی گروه های ذی ربط دسته بندی شد. مقوله اصلی اول، متشکل از دو مقوله فرعی بود: ۱. نیازهای آموزشی پایه شامل حفظ جان و پیشگیری از معلولیت های ثانویه، حفظ خونسردی، کنترل استرس و تصمیم گیری؛ ۲. نیازهای آموزشی توانمندسازی مشتمل بر کنار آمدن با معلولیت در شرایط بحرانی، امدادرسانی به سایر افراد در صورت توانایی و آموزش سایر افراد دارای معلولیت.مقوله اصلی دوم نیز در قالب دو مقوله فرعی مطرح گردید: ۱. نیازهای آموزشی عمومی مربوط به خانواد ه ها و مردم شامل، نجات افراد دارای معلولیت، حفظ جان و پیشگیری از معلولیت، امدادرسانی صحیح به افراد جامعه جهت پیشگیری از معلولیت، همراهی و حمایت روانی افراد دارای معلولیت۲. نیازهای آموزشی تخصصی مربوط به امدادگران و مدیران بلایا مشتمل بر امدادرسانی به افراد دارای معلولیت، پیشگیری از معلولیت و آسیب در حین نجات افراد، آشنایی با گروه های مختلف معلولین و نیازهایشان و در نظر گرفتن نیازهای افراد دارای معلولیت در اقدامات پاسخ. نتیجه گیری: بر اساس یافته های پژوهش، نیازهای آموزشی افراد دارای معلولیت جسمی حرکتی و گروه های ذی ربط، در قالب حفظ جان، سلامتی و پیشگیری از معلولیت، توانمندسازی و ارتقای کیفیت خدمات در زلزله، دسته بندی شد. تحقق این نیازهای آموزشی موجب افزایش آمادگی این افراد در مواجهه با زلزله شد و مستلزم تدوین برنامه های آموزشی استاندارد و کاربردی با اخذ نظرات آنان و پیاده کردن آن در شرایط قبل از وقوع بلایاست. از سوی دیگر با توجه به اینکه تاکنون اقدامی جدی و اصولی در زمینه آموزش افراد دارای معلولیت انجام نشده است، لازم است برنامه ریزان و سیاست گذاران، با تدوین سیاست های تخصصی و متناسب با شرایط کشور، بستر آموزش این افراد را فراهم کنند. این اقدام می تواند در کاهش مرگ و میر و ارتقای سلامت این افراد در شرایط بلایا موثر باشد.

Keywords:

People with disabilities , Education , Needs , Disasters , Earthquake , افراد دارای معلولیت , آموزش , نیازها , بلایا , زلزله