عوامل موثر بر کیفیت آموزش دوره دستیاری در بخشاورژانس

مقدمه : در سازمان های دانش محور، دانشجویان به عنوان مخاطبان ، مشتریان اصلی و مصرف کنندگان نظام و فرایند آموزش پزشکی محسوب می شوند و رضایت آنها باعث پویایی این سازمان ها می شود.کسب صلاحیت علمی ، عملی و اخلاقی در زمینه برخورد با بیماران اورژانسی مستلزم کسب تجربه در درمان و آموختن علوم مرتبط است و این اعتقاد در بین فراگیران پزشکی وجود دارد که با حضور در بخش های اورژانس شرایط برای یادگیری مهارت های بالینی بسیار مناسب است . پژوهش های انجام شده در سال های اخیر نشان داده است که دانشجویان پزشکی و دستیاران هر چه بیشتر با بیماران در موقعیت های اورژانسی در کنار اساتید باتجربه فعالیت نمایند از اعتماد به نفس بیشتری برخوردار می شوند. به نظر می رسد که آموزش اصولی و نظام یافته همراه با کار تیمی منسجم منجر به ارتقاء سطح آموزش شده و بهبود روند درمان به طور معمول ، بیماران بد حال و اورژانسی را به همراه خواهد داشت . پژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل موثر برکیفیت آموزش دستیاری در بخش اورژانس بیمارستان شهید بهشتی کاشان در سال ۱۳۹۸ انجام شد.روش اجرا: این مطالعه به روش توصیفی - مقطعی انجام گردید. جامعه مورد مطالعه دستیارانی که در حال انجام فعالیت های آموزشی بودند که به روش در دسترس وارد مطالعه شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته بود. به منظور تهیه سوالات قسمت دوم پرسشنامه ، ابتدا گروهی متشکل از ۵ عضو هیات علمی باتجربه بالای ۵ سال فعالیت در رشته طب اورژانس ، نظرات خود را پیرامون عوامل موثر بر آموزش دستیاری در قالب مصاحبه رو در رو بیان کردند. از این مصاحبه ها ۲۷ سرفصل استخراج گردید. این سرفصل ها در قالب یک پرسشنامه با مقیاس لیکرت (۵ موافق کامل تا ۱ مخالف کامل ) قرار گرفتند. به منظور ارزیابی روایی پرسشنامه ، ۵ دستیار و ۵ عضو هیات علمی دیگر، پرسشنامه ها را کامل نمودند تا در نهایت ۲۳ پرسش که ضریب کرونباخ بالای ۸/۰ داشتند، در پرسشنامه نهایی گنجانده شدند.پس از جمع آوری اطلاعات ، آنالیز در نرم افزار ۱۶SPSS انجام پذیرفت .داده های دموگرافیک به صورت فراوانی و میانگین و انحراف معیار ارائه شدند. برای بررسی عوامل موثر بر کیفیت آموزش دستیاری از آزمون تی تک نمونه ای و برای بررسی هر یک از عوامل موثر بر حسب متغیرهای دموگرافیک از آزمون های تی مستقل و تحلیل واریانس استفاده شد. در این مطالعه مقادیر p-value کمتر از ۰۵/۰ معنی دار در نظر گرفته شد. یافته ها: ۶۰ نفر از ۱۰۵ نفر (۱/۵۷ درصد) دستیار و ۴۵ نفر (۹/۴۲درصد) زن و بیشتر دستیاران مورد مطالعه (۱/۷۸ درصد) متاهل بودند.بیشتر دستیاران شرکت کننده در سال اول (۳/۵۵ درصد) و دوم (۹/۲۱درصد) دستیاری بوده اند و دستیاران سال سوم و چهارم با ۴/۱۱ درصد در رتبه های بعدی قرار داشته اند. رشته تحصیلی بیشتر دستیاران شرکت کننده ، اطفال (۸/۴۳ درصد) و داخلی (۶/۲۷ درصد) بوده است .از دیدگاه دستیاران ، در بین گویه های عامل فردی، گویه ”بازخورد از اساتید و دستیاران دیگر” با میانگین ۵۲/۴، در بین گویه های عامل محیطی ، گویه ”در دسترس بودن امکانات تشخیصی (رادیولوژی و آزمایشگاه )” با میانگین ۳۷/۴ و در بین گویه های عامل مربوط به بیمار، گویه ”شلوغی اورژانس ” با میانگین ۲۲/۴ بیشترین تاثیر را بر کیفیت آموزش دستیاری در بخش اورژانس داشتند. از دیدگاه دستیاران ، هر سه عامل فردی، محیطی و مربوط به بیمار بر کیفیت آموزش دستیاری در بخش اورژانس تاثیر معناداری داشتند (۰۰۱,۰(P< ولی تاثیر هر یک از عوامل موثر بر کیفیت آموزش دستیاری در بخش اورژانس به طور معنادار با یکدیگر یکسان نبود (۰۰۱,۰(P› و میانگین تاثیر عامل فردی بر کیفیت آموزش دستیاری در بخش اورژانس از دیدگاه دستیاران زن (۳۰/۰±۲۲/۴) به طور معناداری بیشتر از دستیاران مرد (۳۸/۰±۰۳/۴)بودند (۰۰۶/۰(P= و (۱۰۳(t= و ۸۳/۲ میانگین تاثیر عوامل محیطی و مربوط به بیمار بر کیفیت آموزش دستیاری در بخش اورژانس بین دیدگاه دستیاران گروه های سنی مختلف ، تفاوت معناداری داشتند(۰۵,۰.(P< میانگین تاثیر عوامل فردی، محیطی و مربوط به بیمار بر کیفیت آموزش دستیاری در بخش اورژانس از دیدگاه دستیاران متاهل به طور معناداری بیشتر از دستیاران مجرد بود (۰۵,۰.(P<بحث و نتیجه گیری : در مجموع ازدیدگاه دستیاران بیمارستان شهید بهشتی ، اولویت بندی عوامل موثر بر کیفیت آموزش دستیاری در بخش اورژانس به ترتیب شامل :۱.فردی ۲.محیطی ۳.مربوط به بیمار بودند. با توجه به نتایج پژوهش حاضر و دیگر مطالعات انجام شده و با توجه به نقش باارزش و مهم بخش اورژانس در آموزش دستیاران ، موارد ذیل جهت بهبود برگزاری این پژوهش پیشنهاد می گردد: توجه بیشتر مسئولان بیمارستان و اورژانس به وضعیت بخش اورژانس ؛ توجه به تقویت آموزش اساتید در زمینه بازخورد و آموزش در بخش اورژانس با برگزاری کارگاه های آموزشی ؛ توجه به بهبود فضای فیزیکی ، و امکانات بخش اورژانس به عنوان یکی از عوامل تاثیرگذار مهم در امرآموزش .