طراحی برنامه درسی انفورماتیک پرستاری

مقدمه : آموزش پرستاری به عنوان بخشی از نظام آموزش عالی با سرعت زیادی در حال گسترش است . انفورماتیک پرستاری به عنوان تخصصی تعریف می شود که علوم شناختی ، اطلاعات ، رایانه و پرستاری را به منظور مدیریت و مبادله داده ، اطلاعات و دانش در راستای حمایت از کار پرستاری، آموزش ، پژوهش ، توسعه دانش و مدیریت پرستاری با یکدیگر تلفیق نموده و این پشتیبانی را از طریق به کارگیری ساختارهای اطلاعاتی ، پردازشگرهای اطلاعاتی و فناوری اطلاعات محقق می سازد.با توجه به اینکه کشور ایران در ابتدای توسعه رشته انفورماتیک پرستاری قرار دارد، راه اندازی این رشته ضروری به نظر می رسد. هدف از این پژوهش طراحی برنامه درسی کارشناسی ارشد انفورماتیک پرستاری در ایران است .روش اجرا: پژوهش حاضر یک مطالعه ترکیبی است که در دو بخش بررسی تجارب جهانی و نظرسنجی از خبرگان ایران انجام شد. در بخش تجارب جهانی طبق مدل بردی، اسناد و مدارک مرتبط با برنامه درسی انفورماتیک پرستاری و دانشگاه ها و مراکز آموزشی معتبر مجری برنامه های درسی انفورماتیک پرستاری در کشورهای منتخب شامل کانادا، استرالیا، امریکا، انگلستان و تایوان بررسی شد. نمونه پژوهش را۴۸ نفر از متخصصین پرستاری و انفورماتیک پزشکی با مدرک دکترای تخصصی دانشگاه های علوم پزشکی ایران تشکیل دادند و نمونه گیری به صورت هدفمند و گلوله برفی انجام شد. جمع آوری اطلاعات همچنین با استفاده از روش دلفی در سه مرحله انجام گرفت . جهت طراحی برنامه درسی مقطع کارشناسی ارشد انفورماتیک پرستاری از رویکرد بین رشته ای استفاده گردید. جهت نهایی سازی دروس ، یک جلسه پنل تخصصی آنلاین با مشارکت ۸ نفر از خبرگان تشکیل شد.یافته ها: ۸۱% از صاحب نظران ، طراحی دوره آموزشی رشته انفورماتیک پرستاری را ضروری دانستند و دیدگاه خود را در ارتباط با انفورماتیک پرستاری مثبت اعلام کرده و آن را زمینه ساز رشد حرفه ای دانش موجود دانستند. صلاحیت های انفورماتیک پرستاری با ۳۰ آیتم در مرحله اول دلفی مشخص شد. نقش های دانش آموختگان در زمینه های مراقبت با ۶ وظیفه ، آموزش ، پژوهش و مدیریت هر کدام با ۵ وظیفه اصلی در مرحله دوم دلفی تعیین گردید. سپس در مرحله سوم دلفی برنامه درسی این رشته تخصصی به صورت ۱۰ واحد دروس جبرانی ، ۲۶ واحد دروس اختصاصی اجباری، ۱۳ واحد دروس اختصاصی اختیاری و کارگاه های الزامی مشخص شد. یافته های این پژوهش منجر به تدوین برنامه درسی کارشناسی ارشد انفورماتیک پرستاری گردید و بر اساس ساختار برنامه درسی در وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی ایران در پنج فصل طراحی شد.بحث و نتیجه گیری : نظر به گسترش و تخصصی شدن پرستاری، لازم است که نسبت به ایجاد رشته تخصصی انفورماتیک پرستاری توجه ویژه شود تا با بهره گیری از خدمات ارائه شده توسط متخصصان انفورماتیک پرستاری، خدمات ارائه شده توسط پرستاران در حیطه های آموزشی ، پژوهشی ، بالینی و مدیریتی ارتقاء یابد. هدف از انفورماتیک پرستاری این است که بهداشت و سلامت فرد، جامعه و خانواده ها ارتقاء یابد و مدیریت اطلاعات و ارتباطات بهینه سازی شود. وجود رشته انفورماتیک پرستاری می تواند به پرستاران در ارائه علمی ترین ، کاربردیترین و دقیق ترین مراقبت ها کمک کند. دروس در نظر گرفته شده برای این برنامه درسی پوشش دهنده وظایفی است که پرستاران انفورماتیک در آینده و پس از فراغت از تحصیل باید برای انجام آنها توانا باشند. به کارگیری نتایج حاصل از نیازسنجی هایی که به صورت بومی و با توجه به نیازهای اصلی و اساسی فعلی کشورمان انجام می شود در برنامه ریزیهای آتی برای تربیت نیروهای متخصص منجر به تربیت پرستارانی خواهد شد که بی شک در درازمدت منافع بهداشتی ، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی زیادی به دنبال خواهد داشت .

Keywords:

انفورماتیک پرستاری , برنامه درسی , آموزش عالی , رویکرد بین رشته ای , الگوی بردی , تکنیک دلفی