بررسی نگرش کاربران شبکه های اجتماعی به مقوله عفاف و حجاب در فضای مجازی (مطالعه موردی شهر بجنورد)

با ورود ماهواره و گسترش سریع فناوری های شبکه، چالش های جدیدی پیش روی مقوله حجاب و عفاف قرار گرفت. شناسایی آسیب های احتمالی دنیای مجازی در رابطه با حجاب و عفاف می تواند همچنیان موضوع پژوهش های اجتماعی، دینی و تربیتی باشد. پژوهش حاضر با مبنا قرار دادن یافته های یک پژوهش نظری با عنوان «ارتباط عفیفانه در شبکه های اجتماعی سایبری» به بررسی نگرش کاربران شبکه های اجتماعی به مقوله حجاب و عفاف در دنیای واقعی و مجازی و همچنین میزان پایبندی آنها به رفتار عفیفانه در هر دو فضای واقعی و مجازی پرداخته است. پژوهش به لحاظ پارادایم پژوهشی از زمره پژوهش های کمی و از انواع توصیفی به شمار می رود و از منظر روش، از نوع پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش حاضر را کاربران شبکه های اجتماعی ساکن استان خراسان شمالی تشکیل می دهد که از این میان ۴۹۰ نفر زن و مرد که با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شده بودند، پرسشنامه ها را تکمیل کردند. ابزار این پژوهش یک پرسشنامه محقق ساخته است که ضرایب همسانی درونی آن با روش آلفای کرونباخ بین ۰/۷۱ تا ۰/۸۳ محاسبه گردید. یافته های پژوهش حاکی از آن است که حدود ۵۴% از شرکت کنندگان بیش از دو ساعت و حدود ۲۵% بین یک تا دو ساعت در روز از فضای مجازی و شبکه های اجتماعی استفاده می کنند. تحلیل یافته ها نشان داد که نمره نگرش کاربران به مقوله حجاب و عفاف خوب ارزیابی نمی شود و برخلاف کلیشه های ذهنی، نمره زنان به طور معناداری بالاتر از مردان است. همچنین، نمره افراد متاهل و کسانی که کمتر از یک ساعت در روز از شبکه های اجتماعی استفاده می کنند، به طور معناداری در مقوله های نگرش به حجاب در دنیای مجازی بالاتر از افراد مجرد است. با عنایت به یافته ها، به طور ویژه پیشنهاد می شود که در تبلیغات دینی، مردان بیش از زنان و حداقل به همان اندازه مورد خطاب قرار گیرند. همچنین با توجه به ارتباط مستقیم معنادار بین میزان استفاده از شبکه های اجتماعی و نمره نگرش کاربران، لازم است که کاربران به ویژه افراد مجرد، از طریق آموزش های دینی و همچنین ارتقاء سواد رسانه ای نسبت به آسیب های فضای مجازی شناخت بیشتری پیدا کنند.

بررسی نگرش کاربران شبکه های اجتماعی به مقوله عفاف و حجاب در فضای مجازی (مطالعه موردی شهر بجنورد) Keywords:

حجاب , عفاف , شبکه های اجتماعی , دنیای مجازی