بررسی عملکرد دانه و خصوصیات زراعی ژنوتیپ های گندم دیم در نظام های مختلف خاک ورزی در منطقه هشترود

به منظور نمایش ظرفیت زراعی و پتانسیل عملکرد ارقام معرفی شده و لاین های پیشرفته گندم دیم در مزرعه کشاورزان، تعداد ۱۵ لاین و رقم گندم دیم در روستای جغول از توابع شهرستان هشترود طی دو سال زراعی ۹۸-۱۳۹۷ و ۹۹-۱۳۹۸در پروژه ارتقای امنیت غذایی در دیم زارهای کشورتحت روش های متفاوت خاک ورزی شامل سه روش مرسوم، کم خا ک ورزی و بی خاک ورزی مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس صفات زراعی در طی دوسال زراعی نشان داد که بین روش های مختلف خاک ورزی تفاوت معنی-داری وجود نداشت. اختلاف ژنوتیپ های مورد مطالعه برای صفات عملکرد دانه،تعداد سنبله بارور در مترمربع، وزن هزاردانه، عملکرد بیولوژیک وشاخص بهره وری از بارش معنی دار بود. اثر متقابل خاک-ورزی با ژنوتیپ برای صفات مذکور غیر معنی دار بود. میانگین عملکرد دانه ژنوتیپ های گندم تحت روش-های مرسوم، کم خاک ورزی و بی خاک ورزی به ترتیب ۱۲۲۸، ۱۳۰۶ و ۱۴۸۲ کیلوگرم درهکتار بود. در تیمار خاک ورزی مرسوم ارقام باران و جام به ترتیب با ۱۵۶۲ و ۱۴۰۴، در تیمار کم خاک ورزی رقم جام و لاین های شماره ۱۲ و ۱۳ به ترتیب با ۱۶۹۸، ۱۵۴۱ و۱۶۰۴ و در تیمار بدون خاک ورزی (کشت مستقیم) ارقام هما، باران، جام و لاین های ۱۱ و ۱۴ به ترتیب با ۱۷۴۲، ۱۶۹۸، ۱۶۲۲، ۱۶۸۱ و ۱۵۹۵ کیلوگرم در هکتار از عملکرد دانه بیشتری برخوردار بودند. در این بررسی رابطه (همبستگی) صفات ارتفاع بوته، تعداد سنبله بارور در مترمربع، وزن هزار دانه، شاخص بهره وری از بارش و عملکرد بیولوژیک با عملکرد دانه مثبت و معنی دار بود.

Keywords:

ارتفاع بوته , خاکورزی , شاخص بهره وری بارش , عملکرد دانه