بررسی تنوع ژنتیکی ژرم پلاسم گلرنگ از نظر برخی صفات مورفولوژیک و زراعی در شرایط دیم سردسیر با استفاده از روش های آماری چندمتغیره

گلرنگ (Carthamus tinctorius L.) یکی از محصولات با ارزش کشاورزی و صنعتی است که در بسیاری از نقاط جهان کشت می گردد. این مطالعه با هدف ارزیابی تنوع ژنتیکی ژنوتیپ های خار دار و بی خارگلرنگ موجود در موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور از نظر صفات زراعی و مورفولوژیک و در شرایط دیم سردسیری شهرستان مراغه انجام گرفت. تعداد ۳۱  ژنوتیپ گلرنگ در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی و با ۳ تکرار مورد ارزیابی قرار گرفتند. مقادیر آماره های توصیفی صفات بیانگر وجود تنوع ژنتیکی در ژرم پلاسم مورد مطالعه بود و کمترین مقدار تنوع ژنتیکی برای صفات روز تا ۵۰ درصد گلدهی و روز تا رسیدگی کامل بدست آمد. با استفاده از تجزیه به مولفه های اصلی، صفات مورد مطالعه به ۶ مولفه با واریانس تجمعی ۹۱ درصد کاهش یافتند که بیشترین نقش را در تبیین تنوع بین ژنوتیپ های خاردار و بی خار گلرنگ داشتند. با استفاده از تجزیه به مولفه های اصلی و تجزیه خوشه ای، ارقام خاردار و بی خار در ۲ گروه مجزا قرار گرفتند. فاصله ماهالانوبیس بین گروه های ۱ و ۲، ۰۵/۵ بدست آمد. در مجموع چنین نتیجه گیری شد که تنوع ژنتیکی قابل ملاحظه ای در ژرم پلاسم گلرنگ مورد بررسی در شرایط دیم سردسیر وجود دارد و جهت گزینش والدین و ژنوتیپ های مطلوب در برنامه های به نژادی گلرنگ مورد استفاده قرار گیرد.

Keywords:

Genetic variability , cluster analysis , Principal component analysis , safflower , Dryland