مدل سازی تغییرات موجودی کربن در ارتباط با خاک بستر زیرین خشک دار

ازآنجاکه خشک دار حاوی مقدار قابل توجهی مواد آلی است، نقش مهمی در پویایی بوم سازگان جنگل ایفا می کند. براین اساس، در پژوهش پیش رو تغییرات موجودی کربن خاک در ارتباط با ویژگی های خشک دار و خاک بستر زیرین آن در توده های پهن برگ سری لوه استان گلستان با استفاده از تجزیه به مولفه اصلی و مدل جنگل تصادفی بررسی شد. مشخصه های ۱۵ خشک دار افتاده از گونه های ممرز (Carpinus betulus L.)، بلندمازو (Quercus castaneifolia C.A.Mey.)، شیردار (Acer cappadocicum Gled.) و انجیلی (Parrotia persica C.A.Mey.) در سه درجه پوسیدگی سه تا پنج ثبت شد. سپس، نمونه گیری از خاک زیرین آن ها تا عمق ۱۵ سانتی متر انجام گرفت. مدل جنگل تصادفی براساس ارتباط بین متغیر وابسته (موجودی کربن) و متغیرهای مستقل (عامل های موثر) در نرم افزار R و با بسته نرم افزاری randomForest اجرا شد. نتایج نشان داد که مدل جنگل تصادفی حدود ۵۴ درصد از تغییرات موجودی کربن خاک را با به کارگیری مولفه های مورد مطالعه توجیه می کند. براساس مدل نهایی، موجودی کربن خاک اطراف خشک دار اغلب تحت تاثیر سه مولفه نسبت کربن به نیتروژن، درصد نیتروژن و pH خاک است. به طوری که در یک روند کلی، با افزایش نسبت کربن به نیتروژن و مقدار نیتروژن کل و کاهش pH به موجودی کربن خاک اطراف خشک دار افزوده می شود. یافته های پژوهش پیش رو حاکی از آن است که خشک دارها به ویژه در بوم سازگان های جنگلی کهن، پتانسیل بسیار زیادی برای ذخیره کربن خاک فراهم می کنند.

Keywords:

پهن برگ آمیخته , جنگل هیرکانی , حوضچه کربن , درجه پوسیدگی , زی توده