روندهای بلندمدت تولید اولیه خالص و تبخیر تعرق در ناحیه های رویشی جنگلی کشور

تغییر اقلیم بر روند سالانه تولید اولیه خالص و تبخیر تعرق بوم سازگان ها تاثیرگذار است. در پژوهش پیش رو، از داده های هواشناسی بلندمدت (۱۳۶۵ تا ۱۳۹۶) مربوط به ۹۶ ایستگاه هواشناسی همدیدی در پنج ناحیه رویشی جنگلی کشور شامل هیرکانی، ارسباران، زاگرس، صحارا- سندی و ایرانی- تورانی برای محاسبه تولید اولیه خالص با مدل سینتتیک و تبخیر تعرق مرجع با روش فائو- پنمن- مانتیث استفاده شد. آزمون من کندال برای روندیابی تولید اولیه خالص و تبخیر تعرق مرجع سالانه به کار گرفته شد. بیشترین تولید اولیه خالص در ناحیه رویشی هیرکانی (۷/۱۰ تن در هکتار در سال) و بیشینه تبخیر تعرق سالانه در ناحیه رویشی صحارا- سندی (۲۰۹۹ میلی متر) برآورد شد. تولید اولیه خالص ناحیه های رویشی صحارا- سندی و ایرانی- تورانی بین دو تا سه تن در هکتار در سال به دست آمد. از ۹۶ روند سالانه تولید اولیه خالص و نیز تبخیر تعرق در ناحیه های رویشی، ۲۲ روند تولید اولیه خالص (حدود ۲۳ درصد) و ۷۳ روند تبخیر تعرق (معادل ۷۶ درصد)، معنی دار بودند. روندیابی تبخیر تعرق و تولید اولیه خالص، گامی مهم برای شناخت اثر تغییر اقلیم بر کارکرد بوم سازگان ها محسوب می شود.

Keywords:

FAO Penman-Monteith , Mann-Kendall test , Synoptic weather station , Synthetic Model