اثر گونه های درختی پهن برگ بر مشخصه های شیمیایی و میکروبی خاک در جنگل جلگه ای نور

مشخصه های خاک جنگل می تواند به شدت تحت تاثیر فصل و گونه درختی باشد، اما پژوهش های اندکی، تاثیر تک درختان در فصل های مختلف را بر مشخصه های خاک بررسی کرده اند. در پژوهش پیش رو که در جنگل جلگه ای نور واقع در شمال کشور انجام گرفت، تاثیر چهار گونه درختی درختی انجیلی (Parrotia persica (DC.) C. A. Mey.)، اوجا (Ulmus minor Miller)، بلندمازو (Quercus castaneifolia C. A. Mey.) و سفیدپلت (Populus caspica Bornm.) بر ویژگی­های شیمیایی و زیستی خاک در دو فصل خزان (آبان ۱۳۹۵) و رویش (شهریور ۱۳۹۶) بررسی شد. با انتخاب پنج تکرار از هر گونه، نمونه های خاک از عمق ۱۵ سانتی متری در چهارطرف تنه اصلی درختان برداشت شد. این نمونه ها تا روز آزمایش در دمای چهار درجه سانتیگراد نگهداری شدند. سپس، مشخصه های شیمیایی (کربن آلی، نیتروژن کل و نسبت کربن به نیتروژن) و شاخص های میکروبی خاک (تنفس پایه، کربن و نیتروژن زی توده میکروبی و نسبت آن ها) اندازه گیری و محاسبه شد. به منظور بررسی آماری مشخصه ها از تجزیه واریانس دوطرفه و برای مقایسه میانگین ها از آزمون چنددامنه ای دانکن استفاده شد. نتایج نشان داد که برخلاف شاخص های میکروبی، مشخصه های شیمیایی خاک تحت تاثیر تغییرات فصل قرار نمی گیرند. کربن زی توده میکروبی، نسبت کربن به نیتروژن زی توده و درصد کربن آلی در خاک بستر بلندمازو بیشتر بود، درحالی که بیشترین نیتروژن زی توده میکروبی و درصد نیتروژن کل و کمترین نسبت کربن به نیتروژن در خاک بستر سفیدپلت مشاهده شد. در یک نتیجه گیری کلی، سفیدپلت به دلیل های ذکرشده می تواند شرایط مناسب تری را برای فعالیت های میکروبی نسبت به گونه های دیگر فراهم کند، بنابراین پیشنهاد می شود که این گونه برای بهبود کیفیت خاک منطقه موردتوجه قرار گیرد.

Keywords:

Basal respiration , Carbon , Microbial biomass , nitrogen , single tree