ایجاد هستی شناسی حوزه پزشکی دوره اسلامی در بستر وب معنایی: یک مطالعه مروری

هدف هدف پژوهش حاضر بررسی ضرورت طراحی هستی شناسی پزشکی دوره اسلامی در بستر وب معنایی است. در این مطالعه کیفی، پژوهش های مربوط به ایجاد و ارزیابی نظام های سازماندهی دانش در حوزه پزشکی دوره اسلامی و نیز طراحی هستی شناسی های حوزه پزشکی سنتی در بازه زمانی ۲۰۱۰ تا ۲۰۲۲ میلادی در پایگاه های اطلاعاتی شامل بانک اطلاعات نشریات کشور، پایگاه مجلات تخصصی نور، پرتال جامع علوم انسانی و پایگاه مقالات موسسه استنادی و پایش علم و فناوری جهان اسلام، پایگاه مقالات وب آو ساینس، پابمد، ریسرچ گیت و گوگل اسکالر بررسی شد. روش ها در این مطالعه مروری، از روش پژوهش اسنادی استفاده شد. پس از جست وجوی کلیدواژه ها در پایگاه های اطلاعاتی و بازیابی منابع مرتبط، تعداد ۲۰ مقاله معتبر، انتخاب شد و مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها هستی شناسی ها با پوشش روابط شمول معنایی، جزء واژگانی، هم ارزی و وابستگی و همچنین با دارا بودن ساختاری چندبعدی و پوشش کارکردهایی شامل رفع ابهامات، کنترل مترادف ها، ایجاد روابط معنایی واضح مانند روابط سلسله مراتبی و وابستگی و بازنمون روابط و ویژگی های مفاهیم در مدل های دانش، نسبت به سایر نظام های سازماندهی دانش قادر به بازنمون روابط پیچیده تر و دانش وسیع تری از یک حوزه هستند.  نتیجه گیری طراحی هستی شناسی یکی از کارآمدترین روش ها برای توصیف معنایی دانش حوزه پزشکی دوره اسلامی به صورت جامع و دقیق است. یکی از قابلیت های هستی شناسی ها، نمایش روابط میان مفاهیم مرتبط با بیماری ها، علائم، داروها و تشخیص ها با استفاده از محیط گرافیکی است. از سوی دیگر اهمیت استفاده از فناوری های نوین وب معنایی و همسویی با تحولات جهانی، ضرورت طراحی هستی شناسی ها در این حوزه را مطرح می سازد.

Keywords:

Islamic Medicine , Traditional medicine , Thesaurus , Ontology , Semantic web , پزشکی دوره اسلامی , پزشکی سنتی , اصطلاح نامه , هستی شناسی , وب معنایی