گونه شناسی گذارهای فنی- اجتماعی با رویکرد فراتحلیل محتوا-تطبیق مسیرهای جدید با شواهد

تئوری گذار عمدتا به­منظور حرکت از یک فناوری غالب به­سوی یک فناوری جدید و نوآورانه مورداستفاده قرار می­گیرد. مطالعات گونه­شناسی مسیرهای گذار نشان داده گذار به فناوری­های جدید شامل چهار مسیر اصلی است. اما در برخی مطالعات به بازنگری در این خصوص و احتمال وجود مسیرهای دیگر تاکید شده است. لذا هدف مطالعه تشریح گونه­شناسی مسیرهای گذار با مرور ادبیات و شناسایی مسیرهای احتمالی است. روش مطالعه، مرور نظام­مند ادبیات با رویکرد فرا­تحلیل محتوایی بود. جامعه آماری، مقالات با موضوع گونه­شناسی مسیرهای گذار بوده که طی سال­های ۲۰۲۲-۲۰۱۰ چاپ شده است. مسیرهای گذار در میان مقالات منتخب بر­اساس ۲۴ ویژگی مقایسه شدند که این ویژگی­ها نیز از مرور نظام مند ادبیات اقتباس شد. در­نهایت بر­اساس این ویژگی­ها و به­خصوص سه ویژگی اصلی (فشار دورنما، بلوغ کنام و مقاومت رژیم)، ۱۲ مسیر گذار جدید شناسایی شد. مسیر­های کشف شده شامل ۵ مسیر اصلی (بازتولید، دگرگونی، جایگزینی فناورانه، پیکره­بندی مجدد و فروپاشی و بازآرایی) هستند که هر یک به دو مسیر تدریجی و اساسی دسته­بندی شدند و نیز دو مسیر ترکیبی، فروپاشی و بازآرایی / جایگزینی فناورانه که به­صورت متوالی یا هم­زمان اتفاق می افتد و مسیر پیکره­بندی مجدد تدریجی و دگرگونی تدریجی هم­زمان.

Keywords:

گونه شناسی , مسیر گذار , رژیم فنی- اجتماعی , دیدگاه چندسطحی