بررسی کیفیت هیدروژئوشیمیایی و بهداشتی آب زیرزمینی شهرستان رامیان، استان گلستان

مقدمه و هدف: بررسی کیفیت آب گامی مهم در جهت استفاده بهینه و مناسب از منابع آب برای شرب و همچنین انتخاب الگوی کشت مناسب و سازگار با کیفیت آب می باشد. از این رو ضرورت مطالعه‎ی ویژگی های کیفی آب در برنامه های مدیریت منابع آب به شدت مورد توجه قرار گرفته است. روش کار: در مطالعه‎ی حاضر، کیفیت هیدروژئوشیمیایی منابع آب زیرزمینی در شهرستان رامیان استان گلستان از نظر شرب و کشاورزی مطالعه شده است. به این منظور از ۱۵ ویژگی کیفی ۱۳ حلقه چاه سازمان آب منطقه ای استان گلستان در دو فصل کم آبی و پرآبی سال ۱۳۹۱-۱۳۹۰، به‎عنوان داده های ورودی استفاده شد. ویژگی ها و نمودارهای تعیین کیفیت آب با استفاده از نرم‎افزارهای Aq.qa و Aqua Chem ارزیابی شدند. یافته‎ها: آب های زیرزمینی در منطقه‎ی مورد مطالعه در رده‎ی آب های سخت و خیلی سخت قرار دارند. کاتیون ها و آنیون های اصلی درآب به ترتیب Na+ >Ca۲+ >Mg۲+ و HCO۳-> SO۴۲->Cl- می باشند. بر اساس نمودار Piper رخساره هیدروشیمیایی غالب منطقه از نوع Na-HCO۳ می باشد. بررسی شاخص شوری نیز نشان داد که اکثر نمونه های آب در دو فصل در کلاس متوسط قرار داشتند. با توجه به شاخص کیفی Willcox و Schueller آب های زیرزمینی برای مصرف کشاورزی در حد متوسط و از نظر شرب مناسب می باشند و از نظر کشاورزی ۷۷ درصد نمونه ها در رده C۳-S۱ قرار دارند. نتیجه‎گیری: داده‎های مطالعه‎ی حاضر نشان می‎دهد که یکی از مشکلات مهم منابع آبی موجود در شهرستان رامیان برای آبیاری، مقدار زیاد نمک ها می‎باشد. این مقدار زیاد سبب کاهش رشد محصول و یا حتی جلوگیری از رشد برخی محصول‎ها می‎شود. در صورت عدم مدیریت مصرف منابع آبی در این منطقه پس از گذشت زمانی اندک خاک منطقه آسیب خواهد دید.

Keywords:

Drinking water , Irrigation , Salinity index , Water quality , Water resources management , آب شرب , آبیاری , شاخص شوری , کیفیت آب , مدیریت کیفیت آب