تاخیر زمانی و تاثیر خشکسالی هواشناسی بر روی سطح آب زیرزمینی

خشکسالی یکی از پدیده های جوی است که بخش‎های مختلف محیطی را تحت تاثیر قرار می­دهد. منابع آب های زیرزمینی ازجمله بخشهای متاثر شده از شرایط خشکسالی است که کمتر از سایر بخشها مورد توجه قرار گرفته است. دشت آسپاس در استان فارس در سال‎های اخیر با افت چشمگیر سطح آب زیرزمینی مواجه شده است. در نتیجه، نقش عوامل مدیریتی در این دشت دارای اهمیت می­باشد. در این تحقیق تلاش شده است با استفاده از تابع همبستگی متقاطع (Cross Correlation Function) شرایط بلند و کوتاه مدت خشکسالی بر روی منابع آب زیرزمینی مورد بررسی قرار گیرد. برای این منظور، شاخص بارندگی استاندارد (SPI) ماهانه (یک، سه، شش، نه، ۱۲، ۱۸، ۲۴ و ۴۸ ماهه) در طی دوره آماری (۸۹-۱۳۶۴) محاسبه شد، همچنین شاخص منابع آب زیرزمینی (GRI) دشت در طی دوره آماری (۸۹-۱۳۸۱) از ۶۱ چاه پیزومتری در سطح دشت بدست آمد. تابع همبستگی متقاطع نشان داد که خشکسالی کوتاه مدت همراه با تاخیر و خشکسالی بلند مدت به­طور همزمان بر منابع آب­زیرزمینی تاثیرگذار است. بیشترین ارتباط بین آب زیرزمینی و SPI ۲۴ وجود دارد که نتایج رگرسیون خطی نشان داد که تقریبا ۸۰ درصد از واریانس متوسط سطح ایستابی دشت آسپاس تحت تاثیر تغییرات بارندگی بوده (SPI ۲۴) و نزدیک به ۲۰ درصد آن تحت تاثیر سایر موارد می‎باشد.

Keywords:

Cross Correlation Function , Meteorological Drought , Water Table , Standardized Precipitation Index , Groundwater Resources , تابع همبستگی متقاطع , خشکسالی هواشناسی , سطح ایستابی , شاخص بارندگی استاندارد , منابع آب زیرزمینی