تحلیل تاثیرگذاری تغییر کاربری اراضی بر میزان رواناب سطحی حوزه آبخیز ریگان استان کرمان.

توسعه مناطق مسکونی و شهری در حاشیه رودخانه­ها و بستر دشت­های سیلابی بدون توجه به شرایط هیدرولیکی و هیدرولوژیکی حاکم بر حوضه بالادست و رودخانه، باعث افزایش خطر سیلاب می شود. بنابراین مطالعه سیلاب­ها به منظور برنامه­ریزی، بهره­برداری بهینه و مدیریت این پدیده طبیعی از جمله مسائل مهم در مدیریت منابع آب است. پژوهش حاضر، با هدف بررسی میزان تغییر کاربری اراضی با استفاده از مدل هیدرولوژیکی HEC-HMS و سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) و تصاویر ماهواره ای لندست طی سال های ۱۳۷۰، ۱۳۸۰ و ۱۳۹۰ در حوزه آبخیز ریگان استان کرمان به مساحت ۷۰۹۱ کیلومترمربع انجام و تاثیر آن بر افزایش سیل خیزی رواناب های سطحی حوزه بررسی شد. برای این کار در مرحله نخست تصاویر ماهواره ای تفسیر و مورد پردازش قرار گرفته و تغییر کاربری ها مشخص و مقادیر CN خاک محاسبه شد. سپس به کمک مدل HEC-HMS فرایند بارش- رواناب در این حوزه شبیه سازی شد و مقادیر دبی پیک سیلاب در هر دوره به دست آمد و در نهایت هیدروگراف سیلاب حوزه آبخیز برآورد شد. نتایج نشان داد که با افزایش سطوح نفوذناپذیر شهری و تخریب اراضی کشاورزی و مراتع در منطقه موردمطالعه میزان CN خاک از سال ۱۳۷۰ تا ۱۳۹۰ از ۶۵/۲۸به ۷۰/۲۵ افزایش یافته که به دنبال آن دبی اوج سیلاب از ۲۹ مترمکعب برثانیه در سال۱۳۷۰ به ۲۹/۳ مترمکعب برثانیه در سال ۱۳۹۰ و هم چنین حجم رواناب، طی این دوره، از ۳/۴ به ۶ میلی متر افزایش داشته است. نتایج به دست آمده می تواند کمک شایانی به مکان یابی اجرایی پروژه های آبخیزداری نماید.

تحلیل تاثیرگذاری تغییر کاربری اراضی بر میزان رواناب سطحی حوزه آبخیز ریگان استان کرمان. Keywords:

Rigan watershed , peak discharge , Runoff , Curve number , water resources