اثر ارتفاع بر برخی از خصوصیات مورفولوژیکی harmala Peganum و تنوع ژنوتیپی در ۳ منطقه از استان مازندران

اسفند یا اسپند با نام علمی Peganum Harmala گیاهی پایا و بدون کرک از خانواده Zygophyllaceaeو از تیره Peganum، یک گیاه گلدار وحشی است. در این تحقیق، تنوع گیاه Peganum Harmala در ارتفاعات مختلف گدوک و چهاردانگه و خطیرکوه از استان مازندران با ۹ ارتفاع،براساس صفات رویشی و ریشه و میوه کپسولی و نسبت آن ها مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد بوته های مناطق مختلف از تنوع بالایی برخوردار بودند. عملکرد میوه و وزن کپسول های دانه دار با حداکثر ضریب تنوع را داشتند. نتایج همبستگی نشان داد که وزن تر رویشی با درصد ماده خشک رویشی همبستگی منفی و با وزن تر ریشه همبستگی مثبت دارد و مساحت کانوپی با درصد دانه کپسول ها همبستگی منفی در سطح احتمال ۹۵% دارد. وزن بذرها با قطر کپسول و وزن کپسول دانه دار و تعداد بذرها با قطر کپسول و وزن بذرو همبستگی مثبت در سطح احتمال ۹۹% دارد. تجزیه به عامل ها در ۵ مولفه اصلی صفات معنی دار شد که مجموعا حدود ۶۹/ ۹۱ درصد از واریانس کل را توجیه نمود. سه مولفه اول بیشتر صفات میوه گیاه را دربرگرفت. گراف مولفه اول - دوم و اول - سوم نشان داد که گیاه harmala.Pدر ارتفاع ۲۱۰۰ مترگدوک مولفه های اول خصوصا طبق نتایج توصیفی، درصد بذر در کپسول ها و تعداد کپسول در هر بوته، ماکزیمم بوده؛ درحالیکه در ارتفاع ۷۰۰ متر خطیرکوه وزن تر و خشک بوته و ریشه و درصد ماده خشک ماکزیمم ارزیابی شد. بنابراین در ارتفاع ۲۱۰۰ با کمترین میزان رویشی، تعداد و درصد دانه در کپسول ها قابل توجه می باشد

Keywords:

میانگین , انحراف معیار , بذر , رویشی , حداقل , گیاهان دارویی