معیارها و شاخص های مدیریت پایدار جنگل های ناحیه رویشی زاگرس از دیدگاه متخصصان و کارشناسان جنگل

در حال حاضر تنوع زیستی در منطقه زاگرس با دو تهدید جدی تغییر کاربری و برداشت ناپایدار روبه روست. این موارد هم به تنهایی و هم در ترکیب با یکدیگر سبب تخریب شدید و برگشت ناپذیر جنگل می شوند. از این رو، حفاظت و مدیریت پایدار اکوسیستم های جنگلی در ناحیه رویشی زاگرس همواره دغدغه اصلی کنشگران و مسئولان این حوزه بوده است. تحقیق حاضر با هدف معرفی معیارها و شاخص های مهم مدیریت پایدار جنگل های ناحیه رویشی زاگرس از دیدگاه متخصصان و کارشناسان با استفاده از تکنیک تحلیل محتوا انجام گرفت. داده های این تحقیق با روش مصاحبه نیمه ساختارمند گردآوری شد. دست اندرکاران تحقیق نیز از میان متخصصان، مدیران، صاحب نظران علمی و اجرایی و کارشناسان مرتبط با جنگل های زاگرس انتخاب شدند. در تحلیل داده ها از نرم افزار MAXqda۱۲ استفاده شد. یافته های تحقیق گویای آن است که مهم ترین معیارهای شناسایی شده به منظور مدیریت پایدار جنگل های ناحیه رویشی زاگرس از دیدگاه متخصصان و کارشناسان عبارت اند از معیارهای وسعت جنگل، معیار کارکردهای حفاظتی، معیار شرایط اکوسیستم، معیار حفظ تنوع زیستی، معیار اقتصادی، معیار اجتماعی، معیار قوانین و تشکیلات و معیار آموزشی و ترویجی. برای هر یک از معیارهای مربوط، شاخص های متناظر به آن معیار نیز شناسایی شد (۸ معیار و ۱۸ شاخص). مهم ترین شاخص ها از نظر متخصصان و کارشناسان ناحیه رویشی زاگرس شاخص های وضع قوانین متعلق به معیار قوانین و تشکیلات و شاخص جامعیت جنگل مربوط به معیار شرایط اکوسیستم است. از یافته های این تحقیق در راستای سیاستگذاری های اصولی در منابع جنگلی حوزه زاگرس و برای برنامه ریزی، تصمیم گیری و موفقیت در این زمینه می توان استفاده کرد.

Keywords:

مدیریت پایدار جنگل , ناحیه رویشی زاگرس , معیارها , شاخص ها , نمونه گیری هدفمند