روش های رگرسیونی برآورد ظرفیت نگهداری آب تاج پوشش و ضریب تاج بارش مستقیم در توده دست کاشت کاج تهران

مطالعه حاضر با هدف برآورد ظرفیت نگهداری آب تاج پوشش (S)، نرخ تبخیر به شدت بارندگی () و ضریب تاج بارش مستقیم (p) با استفاده از روش های رگرسیونی (Minimum، Gash و Morton، Mean) در توده ۴۴ ساله کاج تهران (Pinus eldarica Medw.) واقع در پارک جنگلی چیتگر با اقلیم نیمه خشک انجام گرفت. مقدار بارندگی (GR) در هر رخداد به وسیله ۱۰ باران سنج دستی در نزدیک ترین محیط باز و تاجبارش (TF) به وسیله ۵۰ باران سنج که به طور تصادفی در زیر تاج پوشش توده نصب شده بودند، در دوره یکساله ( از تاریخ ۰۱/۰۶/۱۳۹۱ تا ۰۱/۰۶/۱۳۹۲) اندازه گیری شد. باران ربایی (I) از تفاوت TF و GR در هر بارش به دست آمد. در مجموع ۵۰ رخداد GR با عمق تجمعی ۵/۲۶۲ میلی متر اندازه گیری و مقادیر TF تجمعی و درصد تاجبارش در هر رخداد (TF:GR) بهترتیب ۵/۶۹ درصد و ۲/۵۳ درصد برآورد شد. بهترین رابطه برازش داده شده بین درصد تاجبارش در هر رخداد (TF:GR) و GR در کل دوره پژوهش بهصورت مثبت و لگاریتمی با ضریب تبیین (۲R) ۶۳۰/۰ به دست آمد] ۴۹۴/۳۵ +  ln (GR)۵۹۸/۱۶ [TF:GR =. همچنین این روابط برای دوره های خشک (اردیبهشت تا دهم آبان و مرطوب بهصورت مثبت و خطی به ترتیب با ضرایب ۲R ۹۸۸/۰ و ۹۶۶/۰ محاسبه شد. مقدار ضریب p، ۱۹/۰ و مقدار متوسط Sبا کمک سه روش مذکور، ۲۳/۱ میلی متر و ضریب  نیز ۱۰/۰ محاسبه شد. از آنجا که اندازه گیری اجزای GR، به ویژه در مناطق خشک و نیمه خشک زمان بر و هزینه بر است و اندازه گیری ها به صورت دستی با حضور در عرصه انجام می گیرد، روش های رگرسیونی برآورد I و اجزای آن مانند S و ضرایب p و  می توانند کاربرد زیادی داشته باشند.

Keywords:

اقلیم نیمه خشک , باران ربایی , تاج بارش , سوزنی برگ