تاثیر فصل بر مقاومت ریشه درخت بلوط ایرانی (مطالعه موردی: منطقه تبرک، حوضه بازفت)

گیاهان به عنوان مصالح زیستی علاوه بر داشتن قابلیت خودتجدیدی و خودترمیمی، فاقد تاثیرات منفی بر محیط زیست هستند. پوشش گیاهی در عرصه های شیبدار در فرایند فرسایش خاک و کنترل آن نقش مهمی دارد و سبب افزایش چسبندگی و بهبود پایداری خاک می شود. تاثیر گیاهان بر افزایش پایداری دامنه ها و آثار هیدرولوژیکی آنها تا حد زیادی وابسته به مقاومت کششی ریشه است و تغییرات مقاومت ریشه می تواند سبب تغییر تاثیر پوشش گیاهی در پایداری شود. هدف از این مطالعه، بررسی مقاومت کششی ریشه بلوط ایرانی و مقایسه مقادیر آن در دو فصل خزان و رویش است. به این منظور، دامنه ای نسبتا یکنواخت انتخاب و نمونه های ریشه از ۵ پایه گونه بلوط به طور تصادفی جمع آوری و مقاومت کششی آنها با استفاده از دستگاه اینسترون استاندارد اندازه گیری شد. ۲۲۴ آزمایش کشش موفق اجرا شد که دامنه قطری ریشه های مورد آزمایش۱/۰ تا ۳۸/۵ میلی متر، دامنه نیروی کشش ۳/۱ تا ۳/۴۱۱ نیوتن و دامنه مقاومت کششی ۹۳/۰ تا ۸۵/۳۵۰۳ مگاپاسکال بود. رابطه قطر ریشه و نیروی کششی توانی مثبت و رابطه قطر و مقاومت کششی توانی منفی مشاهده شد. نتایج آزمون والد نشان داد که تفاوت مقاومت کششی در دو فصل معنی دار و مقاومت در فصل زمستان نسبت به تابستان بیشتر بود. قطر ریشه نیز به عنوان عامل کوواریت تاثیر معنی داری بر مقاومت کششی داشت. این پدیده می تواند نوعی سازوکار سازگاری سیستم ریشه در برابر افزایش تنش ها در خاک به دلیل کاهش نقش رویه زمینی و نیز افزایش رطوبت خاک باشد.

Keywords:

اینسترون , پایداری شیب , تاثیر فصل , مقاومت کششی , نیروی کششی