اندازه گیری تاجبارش و اتلاف تاجی جنگلکاری های زربین و کاج بروسیا و توده طبیعی بلندمازو در کوهمیان آزادشهر

مقدار تاجبارش و اتلاف تاجی گونه های درختی که برای جنگلکاری استفاده می شوند، به اندازه سازگاری با رویشگاه اهمیت دارند. در شرق ناحیه رویشی هیرکانی، از گونه های زربین، کاج بروسیا و بلندمازو در طرح های جنگلکاری زیاد استفاده شده است. تاثیر این جنگلکاری ها بر اجزای بارش و بیلان آب منطقه ناشناخته است. این پژوهش با هدف اندازه گیری تاجبارش و اتلاف تاجی جنگلکاری های زربین و کاج بروسیا و توده طبیعی بلندمازو به مدت یک سال (از اردیبهشت ۱۳۹۱) انجام شد. یک دستگاه باران سنج و چهار جمع آوری کننده در محیط باز نزدیک به منطقه مورد بررسی نصب و برای اندازه گیری بارش استفاده شد. برای نمونه برداری از تاجبارش، ۳۵ جمع آوری کننده به طور تصادفی در زیر تاج‎پوشش هر یک از توده ها نصب شد. در طول مدت بررسی مقدار بارش ۱۱۳۵ میلی متر بود. مقدار تاجبارش در جنگلکاری های زربین و کاج بروسیا و توده طبیعی بلندمازو به ترتیب ۴/۴۳۹، ۷/۶۴۲ و ۷/۶۱۴ میلی متر به دست آمد. مقدار اتلاف تاجی سالانه در توده های بررسی شده به ترتیب ۳/۶۱، ۴/۴۳ و ۸/۴۵ درصد از بارش برآورد شد. بین تاجبارش توده های بررسی شده و بارش، همبستگی مثبت و معنی دار به دست آمد و به وسیله معادله توانی، مدل سازی شد. مدل سازی ارتباط بین اتلاف تاجی و بارش نیز با همین روش انجام شد. در جنگلکاری های زربین و کاج بروسیا و توده طبیعی بلندمازو، بخش زیادی از بارش روی تاج‎پوشش باقی می ماند و پس از تبخیر شدن به جو باز می گردد. با توجه به اینکه گونه استفاده شده در جنگلکاری بر مقدار ورود آب به زیر تاج‎پوشش تاثیر دارد، لازم است در فرایند انتخاب گونه به مقدار تاجبارش و اتلاف تاجی توجه شود.

Keywords:

اتلاف تاجی , تبخیر , تاجبارش , تاج‎پوشش , مدلسازی