توزیع اجزای بارش در جنگلکاری های سوزنی برگ و پهنبرگ در اقلیم نیمه خشک (مطالعه موردی پارک جنگلی شهید بهشتی بروجرد)

این پژوهش با هدف تعیین مقادیر اجزای بارش (تاجبارش، باران ربایی و ساقاب) گونه ‍‍های سوزنی برگ کاج بروسیا (Pinus brutia) و سرو نقرهای (Cupressus arizonica) و پهن برگ زبان گنجشک (Fraxinus rotundifolia) و چنار (Platanus orientalis) در پارک جنگلی شهید بهشتی شهرستان بروجرد انجام گرفت. مقدار باران با استفاده از سه عدد جمع آوری کننده باران که در فضای باز نصب شده بودند، اندازه گیری شد. برای اندازه گیری مقدار تاجبارش برای هر گونه از بیست جمع آوری کننده استفاده شد، به نحوی که از هر گونه پنج اصله انتخاب و تعداد چهار جمع‎آوری‎کننده در زیر هر درخت نصب شد. مقدار باران ربایی از تفاضل مقدار باران و تاجبارش برآورد شد. در طول مدت بررسی، ۲۴ رخداد باران با مجموع عمق ۸/۱۳۱ میلی متر اندازه گیری شد. مقدار باران ربایی برای هر بارندگی به طور متوسط برای کاج بروسیا ۹/۵۲، سرو نقرهای ۱/۴۹، زبان گنجشک ۹/۵۱ و چنار ۱/۶۱ درصد محاسبه شد. بین مقدار باران و تاجبارش، رابطه مثبت و قوی برای گونه چنار (۸۷۲/۰=۲R)، زبان گنجشک (۸۳۱/۰=۲R)، کاج بروسیا (۸۹۲/۰=۲R) و سرو نقرهای (۷۸۸/۰=۲R) مشاهده شد. بر این اساس می توان گفت که تاجبارش گونه های پهن برگ بیشتر از گونه های سوزنی برگ است و با افزایش مقدار باران، میزان تاجبارش افزایش می یابد. سهم ساقاب در مورد کلیه گونه های مورد بررسی کمتر از یک درصد بود. بنابراین با عنایت به رژیم بارش و اهمیت آب در این مناطق، باید در جنگلکاری و مدلسازی فرایندهای هیدرولوژیک در اکوسیستم های جنگلی، مقدار تاجبارش و باران ربایی گونه ها با اولویت کاشت گونه های پهن برگ نیز مدنظر قرار گیرد.

Keywords:

بارانربایی , بروجرد , تاجبارش , جنگلکاری , ساقاب