توزیع مجدد باران در توده های خالص بلندمازو و راش شرقی جنگل های خزری (مطالعه موردی: جنگل خیرود)

این پژوهش با هدف تعیین مقادیر اجزای بارندگی (داربارش، ساقاب و باران ربایی) در دو توده جنگلی خالص از گونه های بلندمازو (Quercus castaneifolia C.A.M) و راش شرقی (Fagus orientalis Lipsky) در جنگل آموزشی-پژوهشی دانشگاه تهران (جنگل خیرود) اجرا شد. مقدار بارندگی کل با استفاده از سه عدد جمع آوری کننده باران، که در نزدیک ترین فضای باز نسبت به پلات های مورد تحقیق قرار گرفته بودند، اندازه گیری شد. به منظور جمع آوری داربارش، ۳۵ عدد جمع آوری کننده داربارش به صورت تصادفی در سطح هر توده قرار داده شد. ساقاب تولیدی با استفاده از جمع آوری کننده های مارپیچی که در ارتفاع برابر سینه درختان دو گونه با قطرهای مختلف نصب شده بود، اندازه گیری شد. مقدار باران ربایی از تفاضل بارندگی کل و مجموع داربارش و ساقاب محاسبه شد. در طول دوره بررسی، ۱۳ و ۱۴ مورد بارندگی با عمق تجمعی ۲۹۷ و ۲۷۰ میلی متر به ترتیب برای بلندمازو و راش شرقی ثبت شد. سهم متوسط داربارش، ساقاب و باران ربایی برای گونه بلندمازو به ترتیب ۵/۷۵، ۲۶/۰ و ۲۴/۲۴ درصد و برای گونه راش به ترتیب ۳/۷۱، ۷/۲ و ۲۶ درصد از بارندگی کل برآورد شد. بین نسبت داربارش به بارندگی کل، در بلندمازو و راش شرقی روابط افزاینده و قوی به دست آمد. به علاوه، نتایج نشان داد که بین نسبت باران ربایی به بارندگی کل و بارندگی کل در هر دو گونه، روابط کاهنده و به نسبت قوی برقرار است. تحقیق حاضر، زیاد بودن سهم باران ربایی را در جنگل های مورد بررسی نشان داد و لزوم اندازه گیری آن را در محاسبه تراز آبی حوضه های آبخیز آشکار کرد.

توزیع مجدد باران در توده های خالص بلندمازو و راش شرقی جنگل های خزری (مطالعه موردی: جنگل خیرود) Keywords:

باران ربایی , بلوط بلندمازو , داربارش , راش شرقی