بررسی قابلیت تصاویر IRS-P۶-LISS IV برای تهیه نقشه انبوهی جنگل های پسته وحشی (مطالعه موردی: جنگل خواجه کلات خراسان)

به منظور بررسی قابلیت تصاویر ماهواره ای در تهیه نقشه انبوهی جنگل های پسته وحشی، داده های سنجنده LISS IV ماهواره IRS-P۶ با اندازه تفکیک مکانی ۵ متر مربوط به سال ۱۳۸۶ تجزیه وتحلیل شد. این مطالعه در منطقه ای به وسعت ۵۰۰ هکتار در خواجه کلات استان خراسان رضوی اجرا شد. تصحیح هندسی تصویر با استفاده از  نقاط کنترل استخراج شده از تصویر ارتو شده دیگری از منطقه، انجام شد. خطای RMS کمتر از یک پیکسل بود. علاوه بر باندهای اصلی، چند باند مصنوعی حاصل از پردازش هایی مانند نسبت گیری و مولفه های اصلی، در تجزیه وتحلیل ها استفاده شد. مجموعه باندهای مناسب طبقه بندی بر اساس معیار واگرایی و نمونه های تعلیمی انتخاب شد. برای ارزیابی صحت نتایج طبقه بندی، یک نقشه واقعیت زمینی نمونه ای شامل ۳۴ قطعه ۱ هکتاری با پراکنش منظم تصادفی، تهیه و درصد تاج پوشش درختان موجود در این قطعه ها در طبقات انبوهی ۵-۰، ۱۰-۵، ۱۵-۱۰، ۲۰-۱۵و بیش از ۲۰ درصد بر روی زمین برآورد شد. طبقه بندی تصاویر با استفاده از روش های حداقل فاصله از میانگین، حداکثر تشابه و فازی در ابتدا با پنج طبقه انبوهی انجام گرفت. به دلیل تفکیک پذیری کم بین برخی از طبقه ها، این طبقه ها در هم ادغام و طبقه بندی با سه طبقه انبوهی (۵-۰، ۲۰-۵ و بیش از ۲۰ درصد) تکرار شد. در طبقه بندی اخیر، صحت کلی و ضریب کاپا به ترتیب ۷۰ درصد و ۴۴/۰ برآورد شد. بیشترین ضریب کاپا مربوط به طبقه ۲ انبوهی (۲۰- ۵ درصد) و برابر با ۵۰/۰ بود. هر چند که صحت کلی ۷۰ درصد برای طبقه بندی سه طبقه ای را می توان به نسبت خوب ارزیابی کرد، ولی با توجه به ضریب کاپای کم (۴۴/۰) در مجموع نتایج طبقه بندی را نمی توان مطلوب دانست. از این رو این داده ها از قابلیت لازم برای تهیه نقشه انبوهی جنگل های پسته وحشی به طور اجرایی، برخوردار نیست.

Keywords:

سنجنده IRS-P۶-LISS IV , واقعیت زمینی , نقشه انبوهی , جنگل پسته وحشی , طبقه بندی