کدام گسست، کدام پیوست (تاملی در برهان فصل و وصل)

Publish Year: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 66

This Paper With 20 Page And PDF Format Ready To Download

  • Certificate
  • من نویسنده این مقاله هستم

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این Paper:

شناسه ملی سند علمی:

JR_FHI-10-38_006

تاریخ نمایه سازی: 19 دی 1402

Abstract:

به اعتقاد ارسطو، جسم حقیقتی مرکب از دو جوهر به نام صورت جسمیه و هیولای اولی است. همین اعتقاد از طرف اکثریت فیلسوفان اسلامی مورد قبول واقع شده و آنها در اثبات این نظریه تلاش زیادی نموده اند. برهان فصل و وصل یکی از مهم ترین براهین اثبات هیولای اولی و ترکیب جسم از ماده و صورت است که از ابداعات فیلسوفان اسلامی بوده و در آثار پیشینیان دیده نمی شود. در این برهان از طریق پیوستگی و گسستگی جسم، بر وجود عنصر ثابتی به نام ماده یا هیولای اولی که با بقاء خویش ضامن وحدت و این همانی جسم است، استدلال شده است. به نظر می رسد علی رغم کوشش بسیار حکیمان مسلمان در تقویت برهان مذکور و زدودن اشکالات و ابهامات آن، در نهایت این برهان با چالش های جدی روبه رو بوده و از اثبات هیولای اولی ناتوان است. در این مقاله ابتدا به تقریر برهان فصل و وصل پرداخته و در ادامه آن را نقد کرده و اشکالاتش را از قبیل عدم اثبات انفصال پذیری جسم، خلط بین معانی اتصال، عدم انحصار قابل اتصال و انفصال در ماده اولی، نقض برهان به خود ماده و... خواهیم شمرد.

Keywords:

Authors

محمد مهدی کمالی

استادیار و عضو هیئت علمی پژوهشکده علوم اسلامی رضوی، بنیاد پژوهش های آستان قدس رضوی

محمد هادی کمالی

دکتری حکمت متعالیه دانشگاه فردوسی مشهد

مراجع و منابع این Paper:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :
  • ابن سینا، حسین بن علی (۱۳۷۹)، النجاه من الغرق فی ...
  • (۱۳۷۵). اشارات و تنبیهات. قم: نشر البلاغه. ...
  • (۱۴۰۴ق/الف). التعلیقات. بیروت: مکتبه الاعلام الاسلامی. ...
  • (۱۴۰۴ق/ب). الهیات شفاء. قم: مکتبه آیه الله المرعشی. ...
  • (۱۹۸۰م)، عیون الحکمه. چاپ دوم. بیروت: دارالقلم ...
  • ابن کمونه (۱۴۰۲ق). الجدید فی الحکمه. بغداد: جامعه بغداد ...
  • ابن الغیلان (۱۳۷۷). حدوث العالم. تهران: موسسه مطالعات اسلامی ...
  • ارسطو (۱۳۷۷). مابعدالطبیعه. ترجمه محمدحسن لطفی. تهران: انتشارات طرح نو ...
  • بغدادی، ابوالبرکات (۱۳۷۳). المعتبر فی الحکمه (ج۳). چاپ دوم. اصفهان: ...
  • بهمنیاربن مرزبان (۱۳۷۵). التحصیل. چاپ دوم. تهران: دانشگاه تهران ...
  • حسینی کاشانی، سید ماجدبن ابراهیم (۱۱۵۱ق). رساله فی ابطال الهیولی. ...
  • دشتکی شیرازی، غیاث الدین (۱۳۸۲). اشراق هیاکل النور. تهران: نشر ...
  • رازی تهرانی، میرقوام الدین محمد (۱۳۷۸). دو رساله فلسفی عین ...
  • فخر رازی، محمد (۱۴۰۴ق). شرح اشارات و تنبیهات (ج۱). قم: ...
  • (۱۳۷۳). شرح عیون الحکمه (ج۳). تهران: موسسه الصادق(علیه السلام). ...
  • (۱۴۱۱ق)، المباحث المشرقیه فی علم الالهیات و الطبیعیات (ج۱و۲). چاپ ...
  • سبزواری، ملاهادی (۱۳۶۹-۱۳۷۹). شرح منظومه (ج۴). تصحیح و تعلیق از ...
  • سهروردی، شهاب الدین(۱۳۷۵)، مجموعه مصنفات شیخ اشراق (ج۲). چاپ دوم. ...
  • شهرزوری، شمس الدین(۱۳۸۳). رسائل الشجره الالهیه فی علوم الحقایق الربانیه. ...
  • شیرازی، قطب الدین(۱۳۶۹). دره التاج. چاپ سوم. تهران: انتشارات حکمت ...
  • طباطبایی، سید محمدحسین (۱۴۲۷ق). نهایه الحکمه (ج۱). چاپ دوم. قم: ...
  • طوسی، نصیرالدین (۱۳۸۳). اجوبه المسائل النصیریه (۲۰رساله). تهران: پژوهشگاه علوم ...
  • (۱۳۷۵). شرح الاشارات و التنبیهات (ج۲). قم: نشر البلاغه ...
  • فارابی، ابونصر (۱۹۹۶م). السیاسه المدنیه. بیروت: مکتبه الهلال ...
  • کاپلستون، فردریک (۱۳۸۵). تاریخ فلسفه، "یونان و روم". ترجمه سید ...
  • کاتبی، نجم الدین و دیگران (۱۳۵۳)، حکمه العین و شرحه. ...
  • کاشانی، فیض (۱۳۷۵). اصول المعارف. چاپ سوم. قم: دفتر تبلیغات ...
  • لوکری، ابوالعباس (۱۳۷۳). بیان الحق بضمان الصدق. تهران: موسسه بین ...
  • مطهری، مرتضی(۱۳۷۲)، مجموعه آثار استاد شهید مطهری (ج۵). چاپ هشتم. ...
  • صدرالدین شیرازی، محمدبن ابراهیم (۱۳۸۷). سه رسائل فلسفی. چاپ سوم. ...
  • (۱۳۷۸). رساله فی الحدوث. تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا. ...
  • (۱۳۶۰). الشواهد الربوبیه فی المناهج السلوکیه. چاپ دوم. مشهد: المرکز ...
  • (۱۴۲۲ق). شرح الهدایه الاثیریه. بیروت: موسسه تاریخ عربی. ...
  • (۱۹۸۱م). الحکمه المتعالیه فی الاسفار العقلیه الاربعه (ج۵،۳،۲،۱ و۸). چاپ ...
  • (بی تا). الحاشیه علی الهیات الشفاء. قم: انتشارات بیدار ...
  • میرداماد، محمدباقر (۱۳۸۱- ۱۳۸۵). مصنفات میرداماد (ج۱و۲). به اهتمام عبدالله ...
  • (۱۳۸۰). جذوات و مواقیت. تهران: میراث مکتوب. ...
  • (۱۳۶۷). قبسات. چاپ دوم. تهران: انتشارات دانشگاه تهران ...
  • نمایش کامل مراجع