بررسی مولفه های اعتقادی در اشعار مهدی اخوان ثالث و احمد شاملو از دریچه ی نظریه ی بینامتنیت

بینامتنیت مفهومی است که بر وجود یک متن اصلی در عرصهی ادبیات، نقد یا علم در ارتباط با متون دلالت می کند که این متون به تاثیر مستقیم یا غیرمستقیم بر متن اصلی در گذر زمان می پردازند. بینامتنیت و به تعبیری نظریه ی تعامل متن ها از جمله مباحث مهم و مورد توجه پژوهش گران و ناقدین ادبی است و این دستاورد نوین در حوزه ی ادبیات به بررسی شباهت ها، تفاوت ها و نیز تاثیرپذیری یک متن از متون دیگر، چه در حوزه ی شعر و چه در عرصه ی نثر می پردازد، این پژوهش نیز تلاش دارد تا کلام شعری مهدی اخوان ثالث و احمد شاملو را براساس پیوندشان با آیات قرآنی و روایات، براساس نظریه ی بینامتنی ناقدین این عرصه مورد بررسی قرار دهد تا وام گیری های آگاهانه یا غیرمستقیم شاعران موردبحث و نیز چگونگی به کارگیری آن ها در استفاده از آیات و روایات، بر همگان مکشوف گردد. شیوه ی انجام پژوهش براساس روش تحلیلی- توصیفی و بر اصول کاربردی ست و مبانی نظری آن نیز بر پایه ی آراء نظریه پردازان بینامتنی استوار می باشد تا افزون بر نشان دادن ساختار منسجم ابیات، مخاطب بداند که شاعران با چه ترفندهای ادبی ای، این مضامین وحیانی را در اشعار خویش گنجانده و برخلاف باور برخی از منتقدین، سخن خود را رنگ وبویی قرآنی و دینی بخشیده اند. در پایان نیز این نتیجه حاصل می آید که با وجود نظر منتقدین پیرامون تفکر حاکم بر اندیشه های شعری اخوان ثالث و به خصوص احمد شاملو، حقایق قرآنی و عقاید اسلامی و دینی به گونه ای مشهود در آثار ایشان هویداست.

Keywords:

قرآن کریم , روایات دینی , نقد بینامتنیتی , اخوان ثالث , شاملو