براهین قرآنی در اثبات توحید

بیشترین تذکر قرآن به یکتا پرستی معطوف شده است تا سایر موارد. از سخنان معروف میان دانشمندان این است که الطرق الی الله بعدد انفاس خلائق، به تعداد نفوس موجودات جاندار برای شناخت خدا دلیل وجود دارد. برای اثبات وجود وصفات خداوند راههای فراوانی وجود دارد که در یک دسته بندی کلی می توان به دلایل حضوری وحصولی تقسیم نمود وراه حصولی نیزبه نوبه خود به دوراه عقلی ونقلی تقسیم می شود. آنچه در این پژوهش مد نظر است این است که آیا در قرآن براهینی برای اثبات خدا وجود دارد؟ علامه طبا طبایی در مذاکرات علمی خود اصرار داشتند که در قرآن به خاطر بداهت ویا فطری بودن ذات خداوند ویا بالاتر بودن ذات خدا از اینکه تحت برهانی قرار بگیرد برهانی برای اثبات ذات خدا وارد نشده است. البته این نکته هم قابل توجه است که اثبات توحید از طریق آیات وروایات مستلزم دور می باشد زیرا تا توحید اثبات نشود نوبت به نبوت وقرآن وبه تبع آن به دلایل قرآنی نمی رسد. لازم به ذکر است که در آیات وروایات براهین عقلی متعددی موجودند که می توان به آنها تمسک جست لیکن نه از آن جهت که آیه وروایت هستند بلکه ازآن جهت که برهان عقلی هستند. در این پژوهش از روش توصیفی تحلیلی استفاده شده است. ابتدا به بررسی واژه برهان وتوحید ومراتب توحید از دیدگاه متکلمین وفلاسفه پرداخته شده است. سپس به نمونه های از استدلالهای قرآن که دلالت بر یگانگی خداوند متعال دارد اشاره گردیده است. بررسی آیات وروایات قرآن نشان می دهد که در قرآن براهین مختلفی برای اثبات وجود خدا وجود دارد. این براهین از انواع مختلفی همچون برهان حدوث، برهان علیت، برهان امکان و وجوب، برهان نظم، برهان فطرت و برهان برهان صدیقین می باشند. این براهین به صورت مستقیم وغیر مستقیم به اثبات وجود خدا می پردازند.

Keywords:

برهان , توحید , قرآن , وجود خدا