تغییرات مکانی مقاومت کششی ریشه سرخ بید (Salix elburensis) در حاشیه رودخانه کارون (مطالعه موردی: دشت سوسن)

پوشش­ های گیاهی حاشیه رودخانه­ ها با داشتن اثرات هیدرولوژیکی و مکانیکی مختلف می توانند عامل مهمی در بهبود ویژگی های پایداری خاک به­ شمار آیند. یکی از مهم ­ترین مشخصه های گیاه که بر پایداری و کنترل فرسایش تاثیرگذار است، مقاومت کششی ریشه گیاهان می باشد. هدف از این پژوهش، بررسی تغییرات مکانی مقاومت کششی ریشه درختان سرخ­ بید (Salix elburensis) در فاصله­ های مختلف از تنه و عمق­ های مختلف خاک در بخشی از حاشیه رودخانه کارون (دشت سوسن) بود. پنج پایه برای نمونه­ برداری سیستم ریشه به صورت کاملا تصادفی انتخاب و از روش نمونه­ گیری با سیلندر از هسته­ های خاک استفاده شد. نمونه­ گیری در سه عمق مختلف، در سه فاصله افقی و در چهار سمت درخت انجام شد. درنهایت، ۹۷ آزمایش کشش موفق بر روی نمونه های ریشه انجام شد. روابط بین نیروی کششی- قطر و مقاومت کششی- قطر با استفاده از مدل خطی و تعمیم یافته و آزمون والد- مربع کای مقایسه شد. بر اساس نتایج، در عمق های صفر تا ۱۰، ۲۰-۱۰ و ۳۰-۲۰ سانتی­ متری، میانگین مقاومت کششی به ترتیب ۵۷/۹۱، ۴۶/۹۶ و ۴۶/۲۷ مگاپاسکال بود. همچنین، در فاصله های ۰/۵، ۰/۷۵ و یک متری، میانگین مقاومت کششی به ترتیب ۲۹/۲۱، ۷۶/۸۱ و ۲۸/۷۵ مگاپاسکال برآورد شد. قطر ریشه و نیروی کششی از رابطه توانی مثبت و نمایی پیروی کرده، ولی بین قطر ریشه و مقاومت کششی رابطه توانی منفی مشاهده شد. نتایج آزمون والد- مربع کای نشان داد که تفاوت معنی­ داری بین مقاومت کششی در سه عمق­ خاک و سه فاصله­ افقی وجود نداشت، اما قطر ریشه به عنوان عامل کوواریت تاثیر معنی­داری بر مقاومت کششی داشت.

Keywords:

زیست مهندسی , مسلح سازی , نمونه برداری هسته خاک , نیروی کششی