تاثیر متقابل فعالیت آنزیم های خاک و زادآوری گونه ارس (Juniprusexcelsa) در رویشگاه چهارباغ گرگان

در میان گونه های ارس ایران، گونه Juniperus excelsa از پراکنش وسیع تری برخوردار است و در بیشتر رویشگاه ها، پایه های مختلف این گونه برای ادامه زندگی با شرایط سخت به ویژه در بستر خاک روبرو می باشند. مشکل اغلب ارسستان های ایران، نداشتن یا کمبود زادآوری به دلیل چرای دام، کمبود مواد تغذیه ای خاک و کوبیده شدن آن در اثر عبور دام است که این امر می تواند احیا و آینده مناطق مذکور را با چالش جدی روبرو سازد. پراکنش زادآوریهای ارس در زیر همه پایه ها یکسان نیست. خواص زیستی خاک مناسب ترین شاخص برای تعیین کیفیت خاک و زوال آن است، زیرا به خوبی با چرخه های غذایی، تنفس خاک، زی توده میکروبی، ظرفیت معدنی کردن نیتروژن و فعالیت آنزیم های خاک مرتبط می شود، به ویژه فعالیت های آنزیمی که به دلیل شرکت بیشتر آنها در تجزیه مواد آلی خاک بسیار مهم هستند. این تحقیق به منظور بررسی تاثیر متقابل زادآوری ها و فعالیت آنزیم های خاک در رویشگاه ارس (Juniperus excelsa) در منطقه چهارباغ گرگان انجام شد. برای این منظور از عمق های ۰ تا ۱۰ و ۱۰ تا ۲۰ سانتی متری خاک زیر درختان ارس دارای زادآوری و بدون زادآوری نمونه برداری شد. فعالیت آنزیم های اسید فسفاتاز و آلکالین فسفاتاز، دهیدروژناز و اوره آز و زی توده میکروبی با استفاده از واکنش با رشدمایه (سوبسترا) و به وسیله اسپکتروفتومتر سنجش شد.نتایج نشان داد که فعالیت آنزیم ها و زی توده در خاک زیر درختان دارای زادآوری در عمق ۰ تا ۱۰ بیشتر از عمق ۱۰ تا ۲۰ سانتی متر است که به دلیل وجود اکسیژن بیشتر، توزیع مناسب ریشه در عمق ۰ تا ۱۰ سانتی متر و وجود مواد مغذی و آلی کافی در این عمق است. وجود برخی میکروارگانیسم ها در لایه های بالاتر، به خاک دارای زادآوری کمک کرده تا چرخه تبدیل مواد آلی به معدنی سرعت گرفته و عناصر غذایی مناسب و مطلوب در اختیار زادآوری ها قرار گیرد. این بررسی نشان داد که پس از شکل گیری زادآوری ها، تاثیرات متقابل آنها بر میکروارگانیسم ها سبب پایداری بیشتر و حفظ شرایط مطلوب برای هر دو گروه زادآوری ها و میکروارگانیسم ها شده است.

Keywords:

آلکالین فسفاتاز , اسید فسفاتاز , دهیدروژناز , اوره آز , زی توده میکروبی , میکروارگانیسم