بررسی تفاوت انعکاس طیفی برگ مهمترین گونه های درختی جنگل های خزری با استفاده از طیف سنجی زمینی

پایه و اساس سنجش از دور به ویژه سنجش از دور ابر طیفی برای تشخیص گونه ها و تهیه نقشه تیپ جنگل، آگاهی از چگونگی انعکاس طیفی گونه های موردنظر می باشد. بخشی از سنجش از دور به نام طیف سنجی زمینی به تعیین این مشخصه های طیفی می پردازد و سعی در ایجاد کتابخانه های طیفی (Spectral library) پدیده ها دارد. در این راستا و با هدف تعیین مشخصه طیفی برگ مهمترین گونه های درختی جنگلهای شمال ایران، برای اولین بار با همکاری دانشگاه واخنینگن هلند، یک دستگاه طیف سنج زمینی پیشرفته در تابستان ۱۳۸۶ وارد ایران شد و مشخصه های طیفی برگ پنج گونه راش، ممرز، توسکای ییلاقی، بلندمازو و انجیلی در جنگل آموزشی- پژوهشی دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران مورد اندازه گیری قرار گرفت. در مجموع ۳۲۱ نمونه مجموعه برگ از ۱۰۷ درخت از گونه های یادشده، در دامنه ارتفاعی ۲۵۰ تا ۲۲۰۰ متر از سطح دریا، در شرایط مناسب و نور طبیعی اندازه گیری شد. از هر نمونه مجموعه برگ به طور متوسط ۱۰۰ اسکن انجام و میانگین گیری شد. پس از بررسی های اولیه کیفیت داده ها و حذف داده های نویز، منحنی انعکاس طیفی گونه های یادشده در طول موج ۳۵۰ تا ۲۵۰۰ نانومتر تهیه شد. به منظور بررسی تفاوت های احتمالی بازتاب طیفی گونه ها، پنج شاخص گیاهی مهم و حساس به غلظت کلروفیل محاسبه و مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. شاخص های Vogelmann و نسبت ساده، تفاوت معنی داری (به احتمال ۹۹%) را به ترتیب بین گونه ممرز با گونه های راش، بلندمازو و توسکای ییلاقی و همچنین گونه انجیلی با گونه های بلندمازو و توسکای ییلاقی نشان می دهد. دیگر شاخص ها تفاوت معنی داری را بین بازتاب طیفی برگ گونه ها نمایان نکردند. برای بررسی کامل تر تفاوت طیفی گونه ها، تعیین میزان کلروفیل برگ، محاسبه شاخص های حساس به دیگر رنگدانه ها و رطوبت برگ توصیه می شود.

Keywords:

field spectroradiometry , spectral fingerprint , vegetation indices , chlorophyll content , Caspian forest , tree species