خطر انقراض یک گونه از وابستگان وحشی گلابی در ایران و نیاز به اقدام فوری حفاظتی

بین حفاظت از تنوع زیستی و امنیت غذایی ارتباط تنگاتنگی وجود دارد، درواقع، آنها دو روی یک سکه هستند. امروزه حفاظت و استفاده پایدار از بوم نظام ها به عنوان یک اولویت بسیار مهم در دستور کار اتحادیه بین المللی حفاظت از طبیعت (IUCN) قرار گرفته است. گونه های خویشاوند وحشی محصولات کشاورزی با شرایط اقلیمی و خاکی استرس زا سازش پیدا کرده اند و نقش بسیار ویژه ای را در بهبود عملکرد و سازگاری محصولات کشاورزی در اقلیم های مختلف ایفا می کنند. گونه های جنس گلابی تنوع چشمگیری در میان خویشاوندان وحشی محصولات کشاورزی ایران دارند. جایگاه حفاظتی  Pyrus farsistanicaبا استفاده از شاخص هایB ، C و D (به ترتیب محدوده جغرافیایی، اندازه جمعیت های کوچک و جمعیت های محصورشده یا خیلی کوچک) شیوه نامه اتحادیه بین المللی حفاظت از طبیعت ارزیابی شد. بررسی های دقیق نشان می دهد، این گونه در »بحران انقراض (CR) « قرار دارد. با توجه به شرایط بسیار وخیم و اهمیت این گیاه، به شدت تاکید می شود، اقدامی فوری برای تکثیر این گونه با هدف حفاظت خارج از رویشگاه در باغ های گیاه شناسی انجام شود. علاوه بر این، لازم است طی یک برنامه آموزشی آگاهی افراد محلی پیرامون ارزش وجود چنین درختانی افزایش یابد تا این درختان به صورت »حفاظت درون رویشگاه« و در غالب یک »ذخیره گاه طبیعی« حفظ شوند. در این میان سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور باید نقش فعالی را در قرق رویشگاه این گونه ایفا و هم زمان جوامع محلی را به کاشت بذور و پرورش پایه های بذری در منازل روستایی تشویق کند. همچنین، نگهداری بذر در بانک ژن منابع طبیعی کشور به طور جدی توصیه می شود.

Keywords:

گونه انحصاری , امنیت غذایی , حفاظت , درآمد پایدار , خرمول